ترمیم دندان چیست | بهترین و جدیدترین روش ترمیم | مراحل انجام
ترمیم دندان، یکی از رایج ترین خدماتی است که این روزها در کلینیک های دندانپزشکی تهران انجام می شود؛ فرقی نمی کند دندان شما ترک خورده باشد یا دچار پوسیدگی شده باشد، روش های مدرنی برای بازگرداندن لبخندتان وجود دارد. اگر به دنبال راهی برای حفظ سلامت دندان ها و جلوگیری از مشکلات جدی تر هستید، این مقاله دقیقا برای شما نوشته شده! با ما همراه باشید تا همه چیز را درباره ترمیم دندان بدانید.
سرفصلها
ترمیم دندان چیست؟
ترمیم دندان اصطلاحی است در دندانپزشکی های تهران که برای ترمیم ساختار از دست رفته یا آسیب دیده دندان، استفاده میشود. ترمیمها به دو صورت ترمیم مستقیم دندان و ترمیم غیرمستقیم دندان طبقه بندی میشوند. اصطلاح “دندانپزشکی ترمیمی” نیز در واقع مدیریت یکپارچه مشکلات بهداشت دهان و دندان و بازگرداندن دهان به حالت عملکردی و زیبایی سابق است. در حالی که در حال حاضر توسط انجمن های معتبر دندانپزشکی به عنوان یک تخصص دندانپزشکی شناخته نشده است، دندانپزشکان عمومی قادر به انجام بسیاری از این روش ها بدون آموزش و مدرک اضافی هستند.
آیا ترمیم دندان درد دارد؟
ترمیم دندان در اغلب موارد بدون درد انجام می شود، زیرا دندان پزشک از بی حسی موضعی استفاده می کند تا بیمار هیچ گونه ناراحتی احساس نکند. با این حال، پس از پایان تأثیر بی حسی، ممکن است مقداری حساسیت یا درد خفیف به خصوص هنگام جویدن تجربه شود که کاملاً طبیعی است و معمولاً طی یکی دو روز از بین می رود. اگر از روش های پیشرفته و کم تهاجمی برای ترمیم استفاده شود، حتی این درد های پس از درمان نیز به حداقل می رسند. در صورتی که درد طولانی مدت یا شدید تجربه کردید، حتماً با دندان پزشک خود مشورت کنید.
برای مطالعه بیشتر: جرمگیری دندان چیست
ترمیم دندان چقدر طول میکشد؟
مدت زمان ترمیم دندان به عوامل مختلفی ، از جمله نوع آسیب، محل دندان و تکنیک درمانی مورد استفاده بستگی دارد. ترمیم های ساده مانند پرکردن با مواد کامپوزیتی معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه زمان می برد. در مقابل، درمان هایی مثل ترمیم با اینله یا آنله، یا روش های پیچیده تر ممکن است به بیش از یک جلسه نیاز داشته باشند. اگر پوسیدگی عمیق باشد یا عصب کشی نیز لازم شود، مدت درمان به مراتب طولانی تر خواهد بود.
برای مطالعه بیشتر: ارتودنسی دندان چیست؟
روش های ترمیم مستقیم دندان و غیرمستقیم دندان
ترمیمهای مستقیم ترمیمهای داخل دهان (پر کنندهها) است، در حالی که ترمیمهای غیرمستقیم خارج از دهان ساخته شده و سپس در یک روش جداگانه بر روی دندان قرار میگیرند؛ (مانند روش روکش دندان) استفاده از هرکدام از این روشها به آسیب وارد شده به دندان شما بستگی دارد، اما در نهایت آن روشی که خودتان ترجیح میدهید، برای ترمیم و زیبایی دندان شما استفاده میشود.
ترمیم مستقیم دندان
در ترمیم مستقیم دندان، تمام مراحل انجام آن در داخل دهان انجام میشود. این روش که معمولاً به عنوان پر کردن شناخته میشود، شامل قرار دادن یک ماده قابل انعطاف در یک حفره آماده و تمیز شده در داخل دندان است. این روش در مواقعی استفاده میشود که سوراخ یا لکههای عمقی، لب پر شدن و شکستگی در دندانها ایجاد میشود.
ماده داخل دندان برای بازیابی ساختار و ظاهر دندان آسیب دیده سفت میشود. پرکردن یکی از روشهای محافظه کارانه ترمیم دندان و اغلب کم تهاجم است. سه ماده به طور معمول برای این نوع از دندانپزشکی ترمیمی استفاده میشود:
۱- آمالگام نقره:
یکی از رایجترین مواد در پر کردن دندان است که ترکیبی است که از ۵۰ درصد جیوه و ۵۰ درصد نقره، قلع، روی و مس تشکیل شده است. از مزایای آمالگام نقره میتوان به هزینه کم، نصب آسان و مقاومت و دوام زیاد اشاره کرد. از نکات منفی آن نیز این است که از منظر زیبایی شناسی خیلی خوشایند نیست و مستعد انبساط و انقباض است. این نوع از ترمیم دندان ممکن است باعث ترک خوردن دندان شود، یا مواد غذایی و باکتریها را جذب دندان کرده و باعث پوسیدگی شوند.
۲- جیوه:
استفاده از جیوه در این نوع ترمیم دندان مستقیم، ریسکهای مربوط به خود را دارد. در ۲۴ سپتامبر سال ۲۰۲۰، سازمان غذا و دارو بین المللی توصیهای را در مورد عدم پر کردن دندان با جیوه به برخی افراد با خطر بالا منتشر کرد. افرادی مثل:
- زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند
- زنانی که کودکان زیر ۶ سال دارند
- افرادی که دارای برخی بیماریهای عصبی، اختلال در عملکرد کلیه یا آلرژی شناخته شده به جیوه هستند
این افراد باید از روشهای دیگری مثل رزینهای کامپوزیت یا پر کنندههای سیمان گلاس آینومر استفاده کنند. همچنین از بین بردن مواد پر کننده جیوه توصیه نمیشود، زیرا انجام این کار خطر قرار گرفتن در معرض فلز را افزایش میدهد.
۳- پرکنندههای کامپوزیتی:
یکی دیگر از روش های ترمیم دندان مستقیم در دندانپزشکی های غرب تهران ، استفاده از پرکنندههای کامپوزیتی ساخته شده از رزینهای مصنوعی است که بسیار محبوب نیز هستند؛ زیرا با رنگ دندان مطابقت زیادی دارند. با این حال، این نوع از پرکنندهها بسیار گرانتر از پر کردن آمالگام نقره هستند و دوام کمتری نیز دارند و تقریباً هر پنج سال نیاز به تعویض دارند.
۴- پرکنندههای آینومر:
با مخلوط کردن پودر شیشه سیلیکات و اسید پلی اکریلیک ایجاد میشوند تا یک ماده سفت به رنگ کرم ایجاد کند. این نوع از پر کنندهها نسبتاً ضعیف هستند و معمولا بر روی دندانهای شیری و دندانهای غیر نیش استفاده میشود. از نکات مثبت این نوع از ترمیم دندان این است که قیمت متوسطی دارند، جا به جا و منقبض نمیشوند و حاوی ترکیبات آزاد کننده فلوراید هستند که از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
ترمیم غیرمستقیم دندان
در ترمیم دندان غیرمستقیم، ساخت مواد در خارج از دهان انجام میشود. این نوع از ترمیم دندان به چند روش روکش، پل، ایمپلنت و قالب گذاشتن انجام میشود. در حالی که برخی از افراد پروتز دندان را به عنوان نوعی ترمیم غیرمستقیم میشناسند، این روش معمولا وسیلهای ثابت یا نیمه دائمی را در دندان جاگذاری میکنند و جزو روشهای ترمیم غیرمستقیم دندان به شمار نمیآید.
از آنجا که روشهای غیرمستقیم ترمیم دندان به کار بیشتری احتیاج دارند (مانند ساخت دندان، آماده سازی دندان، ساخت روکش موقت، بریج یا روکش)، هزینه بالایی نیز دارند. با این حال این روش دندانپزشکی ترمیمی، ظاهر زیبایی دندانهای شما را افزایش دهد و در صورت آسیب دیدگی شدید، یک راه حل پایدار و ماندگارتر نسبت به ترمیم مستقیم دندان به شمار میآید.
۱- کامپوزیت ونیر دندان
در روش کامپوزیت ونیر دندان یک لایه نازک از مواد همرنگ دندان که با نام کامپوزیت دندان شناخته میشود، روی سطح خارجی دندانهای شما قرار میگیرد. این کار باعث میشود مشکلات ظاهری و عیوب دندان اصلاح شود. پس از انجام کامپوزیت دندان نوبت به سیستم لمینت کامپوزیتی یا همان ونیر کامپوزیت میرسد. در این روش دندانپزشک پوستههایی را به صورت لایه به لایه روی دندانهای شما قرار میدهد.
۲- لمینت دندان
یک ونیر لایهای برای دندان است که از مواد همرنگ دندان تشکیل شده و این قابلیت را دارد که فرم، شکل، رنگ و طول دندانهای شما را اصلاح کند. از لمینت دندان برای از بین بردن فاصله بین دندانها و همین درمان دندانهای شکسته هم استفاده میشود. روش لمینت دندان یکی از اولین و بهترین روشهای اصلاح طرح لبخند و ترمیم دندان به خصوص برای دندانهای قدامی است. در این روش تراش بسیار کمی روی دندانها انجام میشود و زیبایی بسیار فوق العادهای دارد. دو نوع لمینت وجود دارد. یکی لمینت سرامیکی دندان که روش غیر مستقیم محسوب میشود و دیگری لمینت کامپوزیتی که روش مستقیم لمنیت به حساب میآید.
۳- روکش دندان
روش روکش دندان یکی از راه های نسبتا رایج ترمیم دندان بوده و در آن پوستههای نازکی از ظروف چینی را که میتواند مینای دندان آسیب دیده، لکه دار یا پوسیده را پوشش دهد بر روی دندان شما جاگذاری میکنند. روکشها از فلزهایی مثل طلا یا تیتانیوم، سرامیک یا کامپوزیت فلز و سرامیک ساخته میشوند.
۴- بریج دندان
در دندانپزشکی ترمیمی، بریجها دندانهای مصنوعی هستند که میان دندانهای واقعی چسبانده میشوند تا شکاف از بین رفته میان دندانها را پر کنند. بریج معمولا از پرسلان، فلز یا چینی ذوب شده با فلز ساخته میشود.
۵- ایمپلنت دندان
ایمپلنت یک نوع کاشت دندان است که از طریق جراحی در استخوان فک ثابت میشود. این روش تزمیم دندان شامل چندین مرحله مثل ایجاد پروتز موقتی، کشیدن دندان آسیب دیده، آماده سازی محل کاشت، ساخت پروتز دائمی و چسباندن ایمپلنت میشود. بعد از تکمیل این مراحل سه تا شش ماه طول میکشد تا دندان جدید در اطراف ایمپلنت تشکیل شده، استخوان بندی شود و در جای خود محکم گردد.
۶- اینله دندان
این روش از ترمیم دندان شبیه پر کردن دندان است، اما به جای استفاده از مواد قابل انعطاف، با استفاده از پرسلن، طلا یا کامپوزیت رزین ایجاد میشود. قالبها نسبت به مواد پرشده کمتر در معرض ریختن هستند و معمولاً هنگام پوسیدگی یا شکستگی زیاد نشان داده میشوند.
۷- آنله دندان
این نوع از ترمیم دندان بیشتر برای دندانهای عقب و جهت ترمیم پوسیدگی به کار میروند. در برخی از مواقع دندانپزشک بجای استفاده از روکش برای ترمیم پوسیدگی از روش آنله استفاده میکند. تفاوت این روش با روکش در این است که فقط بخشی از دندان را میپوشاند، نه کل آن را.
مراحل ترمیم دندان
- معاینه و تشخیص: دندانر پزشک با بررسی بالینی و رادیوگرافی، میزان پوسیدگی یا آسیب را مشخص می کند.
- بی حسی موضعی: برای جلوگیری از درد در حین درمان، ناحیه آسیب دیده بی حس می شود.
- برداشتن پوسیدگی: قسمت های آسیب دیده دندان با ابزار مخصوص تراش داده می شود تا کاملاً پاکسازی شود.
- ترمیم با مواد پرکننده: فضای خالی ایجاد شده با موادی مانند کامپوزیت یا آمالگام پر می گردد.
- فرم دهی و پالیش: در پایان، ترمیم به گونه ای شکل می گیرد که هماهنگ با دندان های دیگر باشد و سپس سطح آن صیقل داده می شود.
بهترین روش ترمیم دندان
بهترین روش ترمیم دندان به نوع آسیب و نیاز هر بیمار بستگی دارد. برای دندان های جلویی که زیبایی در اولویت است، استفاده از کامپوزیت های همرنگ دندان رایج تر و محبوب تر است. در مقابل، برای دندان های عقبی که فشار زیادی تحمل می کنند، آمالگام یا ترمیم های سرامیکی مانند اینله و آنله ممکن است گزینه ای با دوام تر باشند. مشاوره با دندانپزشک و بررسی شرایط خاص هر فرد، بهترین روش را مشخص می کند.
برای مطالعه بیشتر: بریج دندان چیست
جدیدترین روش ترمیم دندان
در سال های اخیر، فناوری های نوین وارد حوزه ترمیم دندان شده اند. یکی از جدید ترین روش ها استفاده از کامپوزیت های نانو است که استحکام و زیبایی بسیار بالایی دارند. همچنین، ترمیم های دیجیتالی با کمک اسکنرهای داخل دهانی و ساخت ترمیم با پرینتر سه بعدی در یک جلسه، تحولی بزرگ در کاهش زمان و افزایش دقت درمان ایجاد کرده اند. برخی کلینیک ها نیز از لیزر برای برداشت پوسیدگی به جای تراش مکانیکی استفاده می کنند که بدون صدا و بدون درد است.
ترمیم دندان پوسیده در خانه
پوسیدگی دندان در مراحل اولیه ممکن است با رعایت کامل بهداشت دهان و استفاده از دهان شویه های فلورایددار کنترل شود، اما زمانی که دندان دچار آسیب ساختاری شده، ترمیم آن در خانه ممکن نیست. برخی محصولات مانند ژل های فلوراید یا خمیر دندان های مخصوص می توانند پوسیدگی های اولیه سطحی را کند کنند، ولی جایگزین درمان حرفه ای توسط دندان پزشک نیستند. هرگونه ترمیم خانگی مانند استفاده از مواد پر کننده موقت، تنها باید به صورت موقتی و با مشورت متخصص انجام شود.
برای مطالعه بیشتر: روکش دندان چیست
آیا دندان پوسیده ترمیم می شود؟
بله، دندان پوسیده در بیشتر موارد قابل ترمیم است، مگر اینکه پوسیدگی آن قدر پیشرفته باشد که ساختار دندان به طور کامل از بین رفته باشد. در این صورت، درمان هایی مانند عصب کشی، روکش یا حتی کشیدن و ایمپلنت مطرح می شود. اما در مراحل متوسط، با برداشتن نواحی پوسیده و پر کردن دندان با مواد مخصوص، می توان عملکرد و زیبایی دندان را به حالت اولیه بازگرداند. تشخیص شدت پوسیدگی و امکان ترمیم کامل، بر عهده دندان پزشک است.
آیا ترمیم دندان نیاز به بی حسی دارد؟
در اغلب موارد، بله. ترمیم دندان با استفاده از بی حسی موضعی انجام می شود تا بیمار در طول درمان احساس درد نداشته باشد. البته در مواردی که پوسیدگی بسیار سطحی بوده یا ترمیم خیلی گسترده نباشد، ممکن است نیاز به بی حسی نباشد. ولی برای آسایش بیمار و جلوگیری از هرگونه ناراحتی، بیشتر دندان پزشکان ترجیح می دهند از بی حسی استفاده کنند، به ویژه اگر ترمیم در نواحی عمیق تر انجام شود.
برای مطالعه بیشتر: بهترین روش زیبایی دندان چیست
مراقبت بعد از ترمیم دندان
- اجتناب از خوردن تا رفع کامل بی حسی: خوردن غذا در حالت بی حس ممکن است باعث گاز گرفتن ناخواسته لب یا زبان شود.
- پرهیز از غذاهای سفت یا چسبناک: به خصوص در ۲۴ ساعت اول، از خوردن خوراکی هایی مانند شکلات چسبنده یا مغزها خودداری کنید.
- رعایت بهداشت دهان: مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهان شویه برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد ضروری است.
- بررسی ترمیم در صورت وجود حساسیت: اگر درد، فشار یا حساسیت بیش از چند روز ادامه داشت، با دندان پزشک مشورت کنید.
- عدم فشار روی دندان ترمیم شده: برای چند روز اول، جویدن را بیشتر با سمت دیگر دهان انجام دهید تا ترمیم تثبیت شود.
خوردن بستنی بعد از ترمیم دندان
بلافاصله پس از ترمیم دندان، خوردن بستنی توصیه نمی شود؛ زیرا دندان ترمیم شده ممکن است به سرما حساس شده باشد. دمای پایین ممکن است موجب تحریک عصب دندان و ایجاد درد یا ناراحتی موقتی شود. اگر از مواد پر کننده موقت استفاده شده باشد، سرمای زیاد ممکن است روی استحکام موقت آن تأثیر بگذارد. بهتر است تا حداقل ۲۴ ساعت از خوردن خوراکی های بسیار سرد یا داغ پرهیز کنید و به تدریج دمای غذاها را به وضعیت عادی برگردانید.
تا چند ساعت بعد از ترمیم دندان نباید چیزی خورد؟
زمان دقیق بستگی به نوع ماده پرکننده دارد. اگر از آمالگام استفاده شده باشد، معمولاً توصیه می شود تا ۲۴ ساعت از خوردن غذاهای سفت پرهیز کنید. در ترمیم های کامپوزیتی (همرنگ دندان) که با نور سفت می شوند، خوردن غذا معمولاً بعد از یک ساعت مجاز است. با این حال، بهتر است تا زمان از بین رفتن کامل بی حسی چیزی نخورید تا از آسیب به بافت نرم دهان جلوگیری شود. رعایت این نکات به موفقیت و دوام ترمیم کمک زیادی می کند.
هزینه ترمیم دندان چقدر است؟
بسته به اینکه از کدام یکی از روشهای ترمیم دندان استفاده میکنید، هزینه آن نیز متفاوت است. هرکدام از روشهای دندانپزشکی ترمیمی با توجه به موادی که مصرف میشود، دارای هزینه های مختلفی هستند. همچنین با توجه به نوع آسیبی که به دندان شما وارد شده است و تعداد دندانهایی که آسیب دیدهاند، طبق تشخیص دندانپزشک از یکی از روشهای ترمیم دندان برای شما استفاده میشود. علاوه بر این، دستمزد دندانپزشکی که ترمیم دندان را برای شما انجام میدهد، در قیمت گذاری آن تاثیرگذار است.مثلا ممکن است قیمت دندانپزشکی های شمال تهران با قیمت دندانپزشکی های شرق تهران متفاوت باشد.
سخن آخر
ترمیم دندان تنها یک درمان نیست، بلکه گامی مهم برای حفظ سلامت کلی دهان و زیبایی لبخند شماست. با رعایت بهداشت دهان و استفاده از محصولات مراقبتی مناسب، می توان عمر ترمیم ها را افزایش داد. پیشنهاد ما این است که از محصولات تخصصی دهان و دندان استفاده کنید و برای صرفه جویی بیشتر در هزینه ها، از کد تخفیف سفیر در خریدتان بهره ببرید. حالا وقت آن رسیده که از دندان هایتان مثل یک سرمایه گران بها مراقبت کنید!
سوالات متداول
ترمیم دندان چقدر دوام دارد؟
بسته به نوع ترمیم (کامپوزیت، آمالگام یا اینله/آنله) و میزان مراقبت، می تواند بین ۵ تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر دوام داشته باشد.
آیا می توان دندان های جلو را هم ترمیم کرد؟
بله، دندان های جلو نیز با استفاده از مواد همرنگ دندان مانند کامپوزیت قابل ترمیم هستند؛ این روش علاوه بر بازسازی ساختار دندان، ظاهر طبیعی و زیبایی لبخند شما را حفظ می کند.