وقتی صحبت از جاهای دیدنی شیراز به میان می‌آید، ذهنمان ناخود آگاه به سمت نقش رجب، ارگ کریم خان یا حافظیه می رود؛ اما در دل همین شهر پررمز و راز، باغی وجود دارد که هم پای تاریخ قدم زده و هنوز هم باوقار و آرام، پذیرای قدم های مشتاقان طبیعت و معماری اصیل ایرانی است. باغ جهان نما یکی از قدیمی ترین باغ های شیراز است که در میان شلوغی شهر، پناهی آرام و سرشار از طراوت به شمار می آید.
اگر در سفر به شیراز به دنبال جایی هستید که هم عطر گل ها را حس کنید و هم صدای تاریخ را بشنوید، بازدید از باغ جهان نما را در اولویت قرار دهید. همین حالا ادامه مقاله را بخوانید تا با شگفتی های این باغ تاریخی بیشتر آشنا شوید و دلیل محبوبیتش را بین گردشگران داخلی و خارجی بهتر درک کنید.
سرفصل‌ها
تاریخچه باغ جهان نما شیراز
اگر به عمق تاریخ باغ های ایرانی در شیراز نگاه کنیم، یکی از نخستین نام هایی که به چشم می خورد، باغ جهان نما است؛ باغی که ریشه در قرن هشتم هجری دارد و در دوران حکومت آل مظفر و آل اینجو شکل گرفت. این باغ با قدمتی کهن، در همان زمان در کنار باغ های مشهوری مانند باغ ارم، باغ دلگشا و باغ تخت جزو نمادهای زیبایی و نظم ایرانی در شیراز بوده است. روایت ها حاکی از آن اند که تیمور گورکانی، وقتی شیراز را فتح کرد، چنان تحت تأثیر زیبایی این باغ قرار گرفت که فرمان داد نمونه ای از آن را در زادگاه خود، سمرقند، بسازند و آن را نیز جهان نما بنامند.
در کتاب تاریخی «عجایب المقدور» به قلم شهاب الدین بن عربشاه، باغ جهان نما با عنوان زینت دنیا معرفی شده؛ لقبی که به خوبی شکوه و اهمیت این مکان در دوره تیموریان را نشان می دهد. هرچند نسخه های مشابه این باغ در سمرقند و حتی باغ دلگشا، از طوفان های تاریخی جان سالم به در نبردند، اما جهان نمای شیراز همچنان نفس می کشد و بخشی از حافظه زنده ایران است.
در دوره صفویه نیز، سیاحان مشهوری مانند شاردن و تارونیه در سفرنامه های خود از باغ هایی دروازه دار با عمارت های کلاه فرنگی، حوض های مربع شکل و خیابان کشی های قرینه صحبت کرده اند. به احتمال زیاد، یکی از همین باغ ها، جهان‌نما بوده؛ جواهری سبز در دل خیابان های زیبای شیراز آن روزگار.
تاریخچه باغ از زندیه تا کنون
با آغاز حکومت کریم خان زند و انتخاب شیراز به عنوان پایتخت، بازسازی باغ جهان‌نما نیز در دستور کار قرار گرفت. او نام باغ را به باغ وکیل تغییر داد و با ساخت عمارت کلاه فرنگی، دیوارکشی و خیابان کشی های منظم، جانی تازه به آن بخشید. در دوره قاجار، باغ همچنان با طراوت بود و برای پذیرایی از مهمانان درباری استفاده می شد، اما در اواخر این دوران، رفته رفته از رونق افتاد.
تا سال ۱۳۸۱ این باغ برای عموم بسته بود، تا اینکه با واگذاری آن به شهرداری، عملیات مرمت آغاز شد. اگر چه پروژه اتصال باغ به حافظیه هنوز به طور کامل اجرا نشده، اما امروز عمارت تاریخی باغ جهان نما به موزه ای ارزشمند تبدیل شده و پذیرای بازدید کنندگان علاقه مند به تاریخ، هنر و طبیعت است.
باغ جهان نما شیراز کجاست؟
باغ جهان نما در یکی از خاص ترین نقاط شیراز واقع شده؛ جایی در شمال شهر، در امتداد خیابان حافظ که در دل خود مجموعه ای از آثار تاریخی و فرهنگی را جا داده است. این باغ دیدنی در فاصله ای حدود ۱.۵ کیلومتر از دروازه قرآن قرار دارد و اگر به سمت حافظیه قدم بردارید، به راحتی آن را خواهید یافت. نزدیکی باغ به مکان هایی مانند باغ ملی، باغ موزه هفت تنان و آرامگاه حافظ باعث شده تا بتوانید در یک روز، گشتی دل انگیز در قلب تاریخی شیراز بزنید.
برای مطالعه بیشتر: جاهای تفریحی شیراز
دسترسی به باغ جهان نما با خودرو، اتوبوس و مترو
اگر با ماشین در حال گشت و گذار در شیراز هستید، کافی است خودتان را به خیابان حافظ، حوالی چهارراه حافظیه برسانید. در همین مسیر و قبل از رسیدن به خیابان نفت، سمت راست خیابان، ورودی باغ را مشاهده خواهید کرد. این مسیر هم دسترسی آسانی دارد و هم در اطراف آن چندین پارکینگ عمومی وجود دارد.
با اتوبوس های شهری:
برای رفتن به باغ با اتوبوس، می توانید از خط های ۷۶ (پایانه ولیعصر–رکن‌آباد/ زیباشهر) یا ۷۳ (میدان کلبه–پایانه نمازی) استفاده کنید و در ایستگاه چهارراه حافظیه پیاده شوید. فاصله این ایستگاه تا باغ، کمتر از دو دقیقه پیاده روی است و عملاً فقط چند قدم با ورودی مجموعه فاصله دارید.
با مترو:
در حال حاضر ایستگاه مترویی درست در نزدیکی باغ جهان نما وجود ندارد، اما نزدیک ترین گزینه، ایستگاه وکیل در خط یک مترو است که حدود ۱.۸ کیلومتر با باغ فاصله دارد. اگر اهل قدم زدن در بافت تاریخی هستید، این مسیر می تواند به تجربه شما جذابیت بیشتری ببخشد. از ایستگاه وکیل، راه خود را از بازار وکیل و بازار نو ادامه دهید، میدان اصفهان را رد کنید، از روی پل علی بن حمزه عبور کرده و در امتداد خیابان حافظ پیش بروید تا به باغ برسید. این مسیر در حدود ۲۰ دقیقه پیاده روی دارد و در طول آن با چهره ای زنده از فرهنگ و فضای شهری شیراز آشنا خواهید شد.
معماری باغ جهان نما شیراز
باغ جهان نما یکی از نمونه های اصیل چهار باغ ایرانی است؛ الگویی که در آن، باغ به چهار بخش متقارن تقسیم می شود و یک محور اصلی آب در میانه قرار دارد. این تقارن دقیق، با مسیرهای آجری، پوشش گیاهی متنوع، و طراحی هندسی خالص، تصویری از تعادل و آرامش در دل طبیعت می سازد.
مرکز باغ را یک عمارت هشت ضلعی آجری تشکیل می دهد که بر روی سکویی بلند ساخته شده است. نمای بیرونی عمارت ساده اما باوقار است و از چهار جهت دارای ورودی هایی با طاق نما و پنجره های چوبی ارسی است. درون عمارت، چهار شاه نشین و اتاق هایی دو طبقه طراحی شده که با یک حوض مرمری در مرکز و فواره سنگی تزئین شده اند.
سیستم آب رسانی در این باغ نقش مهمی دارد؛ آب از طریق نهرها و جوی های باریک از حوض مرکزی به دیگر نقاط باغ جریان می یابد و در مسیر خود، فواره هایی را فعال می کند. استفاده از سنگ فرش، درختان سرو، نخل و پرتقال در دو طرف معابر، ترکیبی چشم نواز از معماری و طبیعت را پدید آورده است.
با اینکه برخی تزئینات داخلی عمارت در گذر زمان از بین رفته اند، اما روح اصیل معماری ایرانی در فضا و ساختار کلی باغ همچنان قابل لمس است. باغ جهان نما، تلفیقی از زیبایی ، تقارن هنری و آرامش بخش ذهنی است—همان چیزی که هویت باغ های تاریخی ایران را شکل می دهد.
برای مطالعه بیشتر: آبشار بیشه لرستان
بخش های مختلف باغ جهان نمای شیراز
در این بخش سعی داریم به طور کلی شما را با بخش های مختلف این باغ اشنا کنیم:
هنر جان بخش درختان خشکیده
درختان خشک باغ جهان نما نه تنها قطع نشدند، بلکه با هنرمندی استاد عمادی، جان دوباره گرفتند. این مجسمه ساز خلاق، تنه های کهن را با ترکیبی از نقوش گل، ترنج و سیمرغ هایی الهام گرفته از منطق الطیر، به آثار هنری ماندگار تبدیل کرد. پرندگانی چون هدهد، طاووس، کبک و شاهین نیز در کنار سیمرغ ها، روح باغ را زنده نگه داشته اند.
قلب تاریخی باغ؛ عمارت آجری
در میانه باغ، بنایی هشت ضلعی و ساده به چشم می خورد که یادآور عمارت های کلاه فرنگی دوران زندیه است. هر ضلع بزرگ این عمارت، با پنجره های ارسی و طاق نماها تزئین شده و در چهار ضلع کوچکتر، ورودی های اصلی قرار دارند. سادگی نمای بیرونی، نشانی از گذر زمان و فرسایش تزئینات قدیمی است.
برای مطالعه بیشتر: بهترین کافه های شیراز
عمارت از درون؛ حوضی در دل شاه نشین
فضای داخلی این عمارت سنتی از چهار شاه نشین و اتاق هایی دو طبقه تشکیل شده است. در مرکز آن، حوضی مرمری با فواره ای سنگی قرار دارد که با نقاشی های دیواری اطراف، جلوه ای شاعرانه پیدا کرده بود. هرچند بخشی از این نقاشی ها از میان رفته اند، اما روح اصیل معماری هنوز پابرجاست.
موزه و کافه؛ ترکیب تاریخ و لذت
امروز عمارت تاریخی باغ به موزه ای تبدیل شده که آثاری مانند تابلوهای سیاه قلم، اسکناس ها و تمبرهای قدیمی را در خود جای داده است. در ضلع شرقی باغ، کافه ای دنج با محیطی دل نشین فعالیت می کند که با سرو نوشیدنی های ساده، تجربه بازدید از باغ را به خاطره ای خوش تبدیل می کند.
برای مطالعه بیشتر: رستوران ایتالیایی در تهران
بهترین زمان بازدید از باغ جهان نما
بهار—و مخصوصاً اردیبهشت (آوریل تا مه)—زمانی رؤیایی برای بازدید از باغ است؛ وقتی هوای معتدل همراه با عطر پرتقال و گل‌ها، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی می‌سازد. پاییز هم با آب‌وهوای ملایم و رنگ‌آمیزی طبیعت گزینه بسیار خوبی است .
ساعت بازدید باغ جهان نما شیراز
باغ همه روزه باز است و معمولاً از ۷:۳۰ یا ۸:۳۰ صبح تا ۲۰:۳۰ (۸:۳۰ شب) پذیرای بازدید کنندگان می‌باشد. البته این ساعات با تغییر فصول، وضعیت آب و هوایی، یا مناسبت های خاص ممکن است متغیر باشد.
قیمت بلیط باغ جهان نما شیراز در سال ۱۴۰۴
قیمت بلیط در سال ۱۴۰۴ برای گردشگران ایرانی بین ۱۶ هزار توامن است و برای گردشگران خارجی، معمولاً مبلغی معادل ۸۰ هزار تومان دریافت می شود.
سخن آخر
گذر از میان درختان کهن و گل های رنگارنگ باغ جهان نما، شما را نه تنها با زیبایی های طبیعی بلکه با بخشی از هویت شیراز رو به رو می کند. این باغ، پلی است میان دل سپردگی به طبیعت و احترام به تاریخ و از آن دست مکان هایی است که دیدنش فقط یک بازدید ساده نیست؛ یک تجربه است.
اگر قصد دارید این تجربه را با اقامتی راحت، کامل تر کنید، بهتر است نگاهی به بهترین هتل های شیراز داشته باشید. خبر خوب این است که با استفاده از کد تخفیف اقامت ۲۴ که از طرف تخفیفان ارائه می شود، می توانید هتل دلخواه خود را با قیمت مناسب تری رزرو کنید. از طبیعت تا اقامت، همه چیز برای یک سفر رؤیایی به شیراز آماده است—فقط کافیست شما بخواهید.
سوالات متداول
آدرس باغ جهان نما شیراز چیست؟
شیراز، خیابان حافظ، بالاتر از چهارراه حافظیه
پلان باغ جهان نما شیراز چگونه است؟
باغ براساس طرح چهارباغ طراحی شده که به چهار بخش تقسیم می شود، مسیرهای آجری، نخل و درختان سرو در دو سمت و یک عمارت هشت ضلعی مرکزی با حوض و کانال اصلی که به دیوارها منتهی می شود. طول مسیر آب رسانی اصلی با تقریب دارای ۶۴ فواره است.
مساحت باغ جهان نما شیراز چقدر است؟
کل مساحت باغ حدود ۵ هکتار (۵۰٬۰۰۰ مترمربع) است؛ این بدان معناست که فضایی وسیع برای قدم زدن، تماشا و آرامش فراهم کرده است .
مطالب مرتبط
جدیدترین پست ها
باغ جهان نما شیراز | تاریخچه | آدرس | ساعت کاری | قیمت بلیط
وقتی صحبت از جاهای دیدنی شیراز به میان می‌آید، ذهنمان ناخود آگاه به سمت نقش رجب، ارگ کریم خان یا حافظیه می رود؛ اما در دل همین…
