بی توجهی به بهداشت دهان و دندان و عدم درمان دندان های پوسیده می‌تواند به مرور موجب بروز مشکلاتی جدی نظیر عفونت دندان و لثه شود که به آن آبسه دندان نیز می گویند. عفونت درمان نشده لثه و دندان می‌تواند در سایر نقاط بدن نیز پخش شود و به بیماری‌های جدی‌تری تبدیل شود و موجب از بین رفتن دندان شود. تشخیص عفونت دندان همیشه ساده نیست و گاهی اوقات علائم و نشانه‌های عفونت دندان آن قدر پیچیده است که ممکن است آن را با مشکلات مربوط به حساسیت دندان و یا گوش درد اشتباه بگیرید. در این مقاله قصد داریم تا نگاهی دقیق‌تر به انواع عفونت لثه و دندان و علائم مربوط به این مشکل بیندازیم تا قبل از رفتن به کلینیک دندانپزشکی تهران اطلاعات کافی درمورد این نوع عفونت داشته باشید، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
سرفصل‌ها
عفونت دندان یا آبسه چیست؟
عفونت دندان یا آبسه در واقع یک کیست پر از چرک است که به دلیل عفونی شدن دندان، در اطراف آن و روی لثه ایجاد میشود. گاهی اوقات این عفونت نزدیک به ریشه اتفاق می‌افتد و در ظاهر دندان شما مشکلی رؤیت نمی‌شود و گاهی مقدار عفونت به گونه‌ای است که از کناره دندان به صورت یک آبسه چرکی مشخص است. معمولاً آبسه دندان زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها به داخل بافت لثه نفوذ کنند. در این شرایط سیستم ایمنی مخاطی دهان برای پاسخ به این شرایط فعال میشود تا این باکتری‌ها را نابود کند و علائم با ایجاد چرک و عفونت و ناراحتی برای بیمار بروز می‌کند. بی‌توجهی به علائم عفونت دندان و عدم درمان به موقع می‌تواند به بافت لثه آسیب وارد کند و موجب پوسیدگی دندان و از بین رفتن کامل آن شود.
انواع آبسه و عفونت دندان
معمولاً عفونت لثه و دندان سه نوع متفاوت دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.
۱. آبسه پرای آپیکال (Periapical abscess)
در این نوع آبسه پوسیدگی دندان موجب تخریب بافت زیر مینای دندان که به آن دنتین گفته میشود، می‌گردد و از آن به سمت پالپ داخلی و استخوان‌های اطراف کشیده میشود.
۲. آبسه پریودنتال (Periodontal abscess)
آبسه پرایاپیکال به عفونت اطراف دندان گفته میشود که در ساختار استخوانی کناره‌های دندان ایجاد میشود. زمانی که پلاک‌های موجود در اطراف دندان لثه را آلوده کند، آبسه پریودنتال اتفاق می‌افتد. این آبسه با التهاب لثه و اطراف ریشه دندان همراه است و استفاده از آنتی بیوتیک می‌تواند آبسه را برای مدتی پنهان کند.
۳. آبسه لثه (Gingival abscess)
این نوع آبسه هم در کودکان و هم بزرگسالان اتفاق می‌افتد و موجب ایجاد عفونت در لثه میشود و روی دندان هیچ تأثیری ندارد.
علائم آبسه دندان چیست؟
دندان و لثه درد از علائم عفونت دندان است که معمولا با علائم دیگری نیز همراه میشود. در بسیاری از مواقع آبسه دندان و لایه سفید در اطراف ریشه با کمی دقت قابل رؤیت است. اگر دندان شما عفونت کرده باشد، می‌توانید با یک چراغ قوه اطراف ریشه و دندان مشکوک به عفونت را بررسی کنید و لایه سفید ایجاد شده در اطراف آن را ببینید. خیلی از افراد تب و سردرد در عفونت دندان تجربه می‌کنند و برخی دیگر با تورم صورت، گونه‌ها، گوش و گردن در آبسه دندان روبرو می‌شوند. از طرف دیگر حساسیت به غذاهای گرم و سرد از نشانه‌های آبسه دندان است که بسیاری از افراد به آن توجه نمی‌کنند. هالیتوزیس در عفونت دندان یکی از شایع‌ترین علائم است که موجب بوی بد دهان و تنفس آزاردهنده میشود.
چرا عفونت دندان اتفاق می افتد؟
عفونت دندان به دلایل متعددی اتفاق می‌افتد و هر فرد باید با مشاهده کوچک‌ترین علائمی از عفونت به سرعت به مراکز دندانپزشکی معتبر مراجعه کند و برای درمان اقدام نماید. به طور معمول بروز هر گونه التهاب در لثه و مشکلات دندان می‌تواند به عفونت منجر شود. زمانی که فرد از روش نادرستی برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن استفاده می‌کند به بافت لثه آسیب وارد می‌کند. این موضوع موجب وارد شدن باکتری‌ها و از بین رفتن سد دفاعی بدن می‌گردد. معمولاً افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند، لثه‌هایی حساس‌تر دارند زیرا مواد سمی حاصل از این مواد موجب کاهش ایمنی بافت لثه می‌گردد و با کوچک‌ترین مشکلی التهاب و عفونت در دهان ایجاد میشود. به طور کلی رایج‌ترین دلایل عفونت لثه و دندان عبارت‌اند از:
- استفاده اشتباه از مسواک
- مصرف دخانیات
- برفک دهان
- استفاده از برخی از داروها
- تغذیه نامناسب
- شیمی درمانی
- پوسیدگی دندان
- عدم مراقبت درست از دندان کشیده شده
- بیماری‌های مربوط به لثه
- دندان ترک خورده
تشخیص آبسه دندان
تشخیص عفونت همیشه ساده نیست و در بسیاری از مواقع بدون ایجاد آبسه و تنها با درد و علائم جانبی همراه است. اما برای تشخیص عفونت دندان بهتر است به کوچک‌ترین علائمی که با آن روبرو می‌شوید، توجه کنید. اگر در بخشی از دندان یا لثه‌ها احساس درد دارید و یا دندان شما به غذاهای سرد و گرم حساس شده و احساس می‌کنید، تنفس شما بوی بدی می‌دهد، ممکن است در دندان یا لثه شما عفونت ایجاد شده باشد. از طرف دیگر احساس خستگی و تب، تورم صورت، گردن و گونه‌ها و همچنین مشاهده آبسه و عفونت در اطراف دندان نیز نشان از عفونی شدن دندان یا لثه شما دارد.
راهکارهایی برای پیشگیری از عفونت دندان
برای اینکه جلوی عفونت لثه و دندان را بگیرید باید به بهداشت دهان و دندان خود بیشتر اهمیت دهید. استفاده مرتب و صحیح از مسواک و نخ دندان، به کار بردن دهانشویه و درمان دندان‌هایی که پوسیده هستند و نیاز به پر کردن و عصب کشی دارند، همگی می‌توانند به شما کمک کنند تا از عفونت لثه و دندان پیشگیری کنید. در بسیاری از مواقع لازم است برای پیشگیری از عفونت، دندان پوسیده یا آسیب دیده عصب کشی شود یا در صورت تشخیص پزشک، کشیده شود تا بعداً عفونت نکند. توجه به عادات غذایی و رعایت نکات بهداشتی نیز می‌تواند به شما کمک کند تا دندان‌هایی سالم داشته باشید و کمتر با مسائلی نظیر عفونت لثه و دندان مواجه شوید.
روش‌هایی برای کم کردن درد عفونت دندان
اولین و مهم‌ترین راهکار برای کم کردن درد عفونت درمان ریشه‌ای مشکل است. استفاده از داروهای مسکن می‌تواند برای کاهش درد مؤثر باشد، اما توجه داشته باشید که این داروها هیچگاه به از بین رفتن مشکل کمک نمی‌کند و دندان یا لثه عفونی شده نیاز به درمان دارد. معمولاً استفاده از داروهای مسکنی مثل آسپرین، ایبوپروفن و تیلنول برای کم کردم درد ناشی از عفونت دندان بسیار مؤثر هستند. معمولاً پزشک بعد از بررسی آبسه دندان برای شما آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. رایج‌ترین انواع آنتی بیوتیک که برای درمان عفونت لثه و دندان استفاده میشود، آموکسی سیلین و مترونیدازول هستند. در ادامه به بهترین راهکارهای خانگی برای کم کردن درد عفونت دندان اشاره شده است.
- از خوردن غذاها و نوشیدنی‌‌های خیلی سرد و خیلی گرم اجتناب کنید.
- غذا را از سمتی که لثه عفونت کرده نجوید.
- در اطراف تورم و محل درد از نخ دندان استفاده نکنید.
- از مسواک نرم استفاده کنید و به محل عفونت فشار وارد نکنید.
عوارض کشیدن دندان عفونی
در بسیاری از مواقع پوسیدگی دندان در حدی است که پزشک تشخیص می‌دهد که دندان باید کشیده شود. کشیدن دندان موجب ایجاد یک حفره تو خالی در لثه میشود که با کوچک‌ترین فشاری می‌تواند عفونی شود. از این رو ممکن است بعد از کشیدن دندان تا چند روز با خوردن یا آشامیدن درد داشته باشید و صورت و فک متورم شود.
آبسه بعد از کشیدن دندان عفونی
امکان ادامه عفونت بعد از کشیدن دندان عفونی نیز وجود دارد. بعد از کشیدن دندانی که دچار عفونت شده لازم است تا برای مدتی آنتی بیوتیک مصرف کنید و در زمان خوردن غذا به لثه فشار وارد نکنید تا محل دندان به خوبی ترمیم شود. برخی مواقع ممکن است در زمان کشیدن دندان، بخشی از ریشه داخل لثه باقی بماند و موجب تشدید عفونت شود و از این رو لازم است تا از بعد از کشیدن دندان در صورت تشخیص پزشک از محل عکس گرفته شود.
آبسه دندان عصب کشی شده
عصب کشی یکی دیگر از روش‌های درمانی است که به تشخیص پزشک و معمولاً بعد از احساس درد دندان انجام میشود. اگر بعد از عصب کشی دندان عفونت کند، معمولاً پزشک برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. چنانچه بعد از یک دوره درمان مشکل برطرف نشد و آبسه دندان بهتر نشد، پزشک ناچار به کشیدن دندان خواهد بود. معمولاً مهم‌ترین علت آبسه دندان عصب کشی شده مربوط به نفوذ مواد ریز به داخل بافت لثه است. از طرف دیگر گاهی مواقع وجود ضایعه و عفونت در استخوان و لثه اطراف دندانی که عصب کشی شده می‌تواند عفونت ایجاد کند و بعد از عصب کشی خود را به صورت درد و تورم نشان دهد.
مطالب مرتبط:
فیشور سیلانت دندان چیست؟ + مزایا و عوارض شیاربندی دندان ها
