کاخ گلستان؛ شاهکار هنر و معماری ایرانی
تصور سفر به تهران بدون بازدید از قدیمیترین بنای تاریخی شهر، کاخ نفسگیر و باشکوه گلستان غیرممکن است. این کاخ را حتی نمیتوان به عنوان یک موزه توصیف کرد، کاخ گلستان نشانهای از عظمت سلسله بزرگ است. کاخ گلستان در سال ۱۳۹۲ نامزد و سپس عنوان میراث جهانی یونسکو را به خود اختصاص داد.
میراث موجود در کاخ گلستان که توسط چهار سلسله ایرانی اداره میشد، تصویر واضحی از قدرت و زیبایی در قلب تهران را به تصویر میکشد. در ادامه این مطلب از بلاگ تخفیفان به معرفی کاخ گلستان و جاذبههای زیبایی که دارد میپردازیم، اگر دوست دارید به تاریخ سفر کوتاهی داشته باشید تا انتهای مطلب را دنبال کنید.
تاریخچه کاخ گلستان
داستان کاخ گلستان با ساخت ارگ تهران در قرن شانزدهم، زمان صفویه آغاز میشود. دیوارهای کاهگلی این ارگ شامل چندین بنای سلطنتی بود که کاخ گلستان یکی از آنهاست. ارگ تا سال ۱۷۹۴ در میان سلسلههای صفوی و زند بود. سپس محمدخان شاه اول قاجار، تهران را به عنوان پایتخت امپراتوری ایران انتخاب کرد. کاخ گلستان اقامتگاه رسمی شاه شد و شاه آن را بازسازی کرد و با بناهای جدید تکمیل کرد.
کاخ گلستان در دوران پهلوی محل برگزاری مراسمهای رسمی بود. رضاشاه که به شدت به نوسازی و رشد اعتقاد داشت، در بین سالهای ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۴ برخی از ساختمانهای آن را ویران کرد. کاخ قدیمی با ظاهر جدید شهر در حال توسعه مطابقت نداشت. امروزه ما خوش شانس هستیم که شاهد ساختمانهای باقی مانده، متشکل از ۱۷ ساختمان، موزه و سالن هستیم.
این کاخ ۵۳۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و دورههای مختلف تاریخ ایران را به نمایش میگذارد. با وجود اینکه بخش عمده کاخ متعلق به دوران قاجار است، هر گوشه از این مجموعه منحصر به فرد تاریخ خاص خود را برای گفتن دارد. تخت مرمر، تالار درخشان، تالار عاج، تالار آینه، تالار الماس از جمله مکانهای اصلی کاخ هستند. زمانی که نگاهتان از موزاییکهای آینهای خیرهکننده به گنبدهای نقاشی شده در حال حرکت است، متوجه گذر زمان نمیشوید. به همین دلیل توصیه میکنیم بلافاصله بعد از صبحانه به کاخ گلستان بروید و روز خود را با تجربهای فراموش نشدنی شروع کنید.
به جز فضای داخلی کاخ گلستان، میتوانید به موزه هدایا با آثار کمیاب، نمایشگاه نقاشیهای اروپایی در حوضخانه و نقاشیهای ایرانی در خانه تصویر و آرشیو عکاسی که اولین تجربه استفاده از دوربین عکاسی را در داخل آن نشان میدهد، بروید.
معرفی بخشهای مختلف کاخ گلستان
کاخ گلستان یکی از مهمترین و بزرگترین مجموعههای تاریخی و فرهنگی ایران است. این مجموعه از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که هر یک از آنها ویژگیها و اهمیت تاریخی خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین بخشهای کاخ گلستان میپردازیم:
تالار سلام
تالار سلام بزرگترین و باشکوهترین تالار کاخ گلستان است که در زمان حکومت فتحعلیشاه قاجار ساخته شد. این تالار محل برگزاری مراسم رسمی و تشریفاتی دربار قاجار بوده است. تالار سلام در ضلع شمالی کاخ گلستان واقع شده است و دارای سقف گنبدی شکل با تزئینات طلاکاری شده است. دیوارهای تالار با کاشیکاریهای هفترنگ و منبتکاریهای زیبا تزئین شدهاند. در مرکز تالار، تخت مرمر قرار دارد که تخت سلطنتی ایران در دوران قاجار بوده است.
تالار آیینه
تالار آیینه یکی از زیباترین و منحصربهفردترین تالارهای کاخ گلستان است که در زمان حکومت ناصرالدینشاه قاجار ساخته شد. این تالار با آینهکاریهای خیرهکننده و تزئینات طلاکاری شده خود، یکی از جاذبههای گردشگری محبوب در تهران است. تالار آیینه در ضلع غربی کاخ گلستان واقع شده است و دارای سقف گنبدی شکل با تزئینات طلاکاری شده است. دیوارهای تالار با آینهکاریهای بسیار زیبایی تزئین شدهاند که جلوهای بینظیر به این تالار بخشیده است. در مرکز تالار، تخت مرمر قرار دارد که تخت سلطنتی ایران در دوران قاجار بوده است.
ایوان تخت مرمر
ایوان تخت مرمر در زمان حکومت فتحعلیشاه قاجار ساخته شد و محل قرارگیری تخت مرمر، تخت سلطنتی ایران در دوران قاجار بوده است. ایوان تخت مرمر در ضلع جنوبی کاخ گلستان واقع شده است و دارای سقف گنبدی شکل با تزئینات طلاکاری شده است. دیوارهای ایوان با کاشیکاریهای هفترنگ و منبتکاریهای زیبا تزئین شدهاند. در مرکز ایوان، تخت مرمر قرار دارد که از سنگ مرمر ساخته شده است و با ظرافت و زیبایی خاصی تزئین شده است.
خلوت کریمخانی
خلوت کریمخانی مجموعه از ساختمانها در زمان حکومت کریمخان زند ساخته شد و محل اقامت و استراحت شاهان قاجار بوده است. خلوت کریمخانی در ضلع شرقی کاخ گلستان واقع شده است و شامل ساختمانهای مختلفی از جمله عمارت بادگیر، عمارت چهل ستون، عمارت تالار سلام، عمارت تالار آینه و عمارت تالار الماس است.
عمارت بادگیر
عمارت بادگیر در زمان حکومت ناصرالدینشاه قاجار ساخته شد و محل اقامت و استراحت شاه و خانوادهاش بوده است. عمارت بادگیر در ضلع شمالی کاخ گلستان واقع شده است و دارای بادگیرهای بلندی است که از آنها برای تهویه هوا استفاده میشده است. عمارت بادگیر دارای اتاقهای متعددی است که با تزئینات زیبا و مجلل تزئین شدهاند.
کاخ شمسالعماره
کاخ شمسالعماره در زمان حکومت ناصرالدینشاه قاجار ساخته شد و محل اقامت و استراحت همسر دوم ناصرالدینشاه، تاجالدوله، بوده است. کاخ شمسالعماره در ضلع جنوبی کاخ گلستان واقع شده است و دارای تزئینات زیبا و مجلل است. کاخ شمسالعماره دارای اتاقهای متعددی است که با گچبریهای زیبا و منبتکاریهای ظریف تزئین شدهاند.
علاوه بر بخشهای ذکر شده، کاخ گلستان دارای بخشهای دیگری نیز هست که هر یک از آنها ارزش تاریخی و فرهنگی خاص خود را دارند. این بخشها عبارتاند از:
- عمارت عاج
- عمارت برلیان
- عمارت نارنجستان
- عمارت نگارستان
- عمارت دلگشا
- عمارت تخت مرمر
- تالار الماس
- باغ گلستان
کاخ گلستان کجاست؟
کاخ گلستان در مرکز تهران و در فاصله چند قدمی ایستگاه مترو پانزده خرداد قرار دارد. در اطراف کاخ مکانهای گردشگری پرطرفداری وجود دارد که از جمله آنها میتوان به بازار بزرگ، موزه ملی ایران، باغ نگارستان، کاخ مسعودیه، موزه جواهرات ملی و … اشاره کرد. اگرچه بهتر است اولین مکان دیدنی، کاخ گلستان باشد.
ساعت بازدید کاخ گلستان
برای بازدید از کاخ گلستان، ساعات کاری آن را در نظر داشته باشید. این کاخ همه روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۳۰ (بلیت تا ۱۶:۳۰) در تابستان و از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۶:۳۰ (بلیت تا ۱۵:۳۰) در زمستان برای عموم باز است. ساختمانهای کاخ توسط باغهای زیبا احاطه شدهاند که با فوارهها، حوضها و انواع گلها و درختان تزئین شدهاند، بنابراین حتی زمانی که در کاخ قدم میزنید، هنوز مکانهای دلپذیری وجود دارد که برای استراحت در سایهای خنک منتظرتان هستند.
مطالب مرتبط: