بوم گردی تعریف جدیدی از سفر است. تصویری که ما در گذشته از سفر و سیاحت می شناختیم به کل این روزها دگرگون شده است و بسیاری از سختی هایی که در گذشته به عنوان مسافر متقبل می شدیم به دست فراموشی سپرده شده اند. امروزه گردشگری دیگر نه به شکل سنتی بلکه کاملا مدرن و هوشمندانه برگزار می شود و تبدیل به یکی از پرسودترین صنعت های جهان شده است. کشورهای بسیاری هستند که با ایجاد و گسترش زیرساخت های گردشگری و رونق دادن به صنعت توریسم مبالغ هنگفتی را وارد اقتصاد خود کرده اند. انواع تور طبیعت گردی در همین راستا فعال شده اند و همین امر سبب ایجاد سبک جدید از سفر یعنی بومگردی شده است. در این مقاله به سراغ معرفی انواع و هدف اصلی بومگردی خواهیم رفت. با ما همراه باشید.
سرفصل‌ها
بوم گردی چیست؟
بوم گردی یا اکوتوریسم (Ecotourism) یکی از شاخه های گردشگری است که با هدف حفظ منابع طبیعی، فرهنگی و اجتماعی یک منطقه، فعالیت های گردشگری را به شکلی مسئولانه و بومی محور هدایت می کند. این نوع گردشگری، فرصتی برای آشنایی عمیق تر با سبک زندگی محلی، تنوع زیستی، معماری سنتی و آیین های بومی در بستر طبیعت فراهم می کند.
تاریخچه بومگردی
ریشه های اولیه بوم گردی را می توان در دهه ۱۹۶۰ میلادی یافت، زمانی که دغدغه های زیست محیطی و حفظ تنوع زیستی در جوامع علمی و عمومی شدت گرفت. اما واژه اکوتوریسم نخستین بار در دهه ۱۹۸۰ توسط هکتور سبرو، متخصص محیط زیست اهل مکزیک، مطرح شد. او تعریف مشخصی برای این نوع گردشگری ارائه داد که به مرور در جهان گسترش یافت.
در ایران، نخستین اقامتگاه های بوم گردی از اوایل دهه ۱۳۸۰ شمسی شکل گرفتند، ولی توسعه رسمی و ساختارمند آن به سال ۱۳۹۲ باز می گردد؛ زمانی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، برنامه‌ای ملی برای توسعه اقامتگاه های بومی در مناطق روستایی و عشایری کلید زد.
برای مطالعه بیشتر: بهترین اقامتگاه هرمز
اقامتگاه بوم گردی چیست؟
اقامتگاه بوم گردی به معنای محل اقامت مسافر است ولی منطبق بر فرهنگ و جغرافیای آن منطقه. به طور مثال هتل‌ها و مهمان سراها در کل ویژگی‌های مشترک زیادی با همدیگر دارند و فرق چندانی بین یک هتل در زاهدان با هتل دیگری در تبریز نیست.
این دقیقا نقطه مقابل هتل و مهمان سرا ها با اقامت گاه‌های بومگردی است. اقامت گاه‌های بوم گردی اکثرا تشابه کمی با همدیگر دارند حتی اگر در یک منطقه جغرافیایی واقع شده باشند. چرا که قاعده خاصی برای ساخت چنین اقامت گاه هایی وجود ندارد. بومیان هر منطقه جغرافیایی بر اساس شرایط ساخت و ساز و مهم تر از آن فرهنگ منطقه خودشان دست به ساخت چنین اقامت گاه هایی می‌زنند.
مسئله مهمی که در این اقامتگاه ها همیشه وجود دارد شیوه زندگی در آن هاست. مالکان اقامت اصرار به داشتن یک سبک سنتی در اقامتگاه ها دارند چرا که این نکته مهمترین تمایز آن ها با هتل های چند ستاره است و گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می‌کند.
هدف اصلی بوم گردشگری چیست؟
بوم گردی فراتر از یک سفر تفریحی ساده است و اهدافی بلند مدت و پایدار را دنبال می کند. این نوع گردشگری تلاش می کند تا با ایجاد توازن میان حضور گردشگر و حفظ طبیعت، به حفظ منابع طبیعی و فرهنگی هر منطقه کمک کند. آموزش گردشگران درباره اهمیت محیط زیست، حمایت از جوامع محلی و تأمین درآمد پایدار برای آن ها از دیگر اهداف مهم بوم گردی است.
انواع بوم گردی
در این بخش به معرفی انواع بومگردی خواهیم پرداخت:
بوم گردی طبیعی (Nature-based Ecotourism)
این نوع بوم گردی بر مشاهده و تجربه طبیعت بکر تمرکز دارد. فعالیت هایی مانند پیاد ه‌روی در جنگل، کوهنوردی، قایق سواری در تالاب ها و عکاسی طبیعت از مصادیق آن است.
بومگردی فرهنگی (Cultural Ecotourism)
در این نوع، گردشگر با سنت ها، آداب و رسوم، موسیقی، غذاهای محلی و سبک زندگی جوامع بومی آشنا می شود. اقامت در خانه های محلی و شرکت در مراسم های سنتی از جمله نمونه های این بومگردی است.
بومگردی کشاورزی (Agro-ecotourism)
در این نوع، گردشگران به مزارع، باغ ها و دامداری های سنتی سفر کرده و در فعالیت هایی مانند برداشت محصولات، دوشیدن شیر یا تولید صنایع دستی مشارکت می کنند.
بوم گردی آموزشی (Educational Ecotourism)
مناسب برای مدارس، دانشگاه ها یا گروه های علمی است که با هدف یادگیری درباره اکوسیستم ها، مدیریت منابع طبیعی یا تنوع زیستی انجام می شود.
بومگردی ماجراجویانه (Adventure Ecotourism)
ترکیبی از ماجراجویی و آشنایی با محیط طبیعی و فرهنگی است. فعالیت هایی مثل دوچرخه سواری کوهستان، پاراگلایدر یا صخره نوردی با اصول بوم گردی اجرا می شود.
بومگردی در ایران
در کشور ما نیز این رویه بعد از سال‌ها مورد توجه قرار گرفه و با ایجاد بستر های مناسب، گردشگری به یکی از مسائل مهم کشور تبدیل شده است. با توجه به تقاضای زیاد مردم برای سفرهای خارجی و بالطبع افزایش خروج ارز از کشور که در آینده ای نزدیک به شدت به اقتصاد کشور ضرر خواهد رساند این روزها امکانات بسیاری برای متقاضیان سفر در داخل کشور ایجاد شده است. از مهمترین این امکانات می‌توان به ایجاد انواع اقامتگاه ها برای سکونت مسافران اشاره کرد که در مدل های گوناگون آماده ارائه خدمات به مسافران هستند.
منظور از انواع اقامتگاه‌ها تنوع بالای آن‌ها در مسائلی از قبیل هزینه، طراحی، کاربری، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی است. به طور مثال این روزها در بسیاری از شهرهای ایران شما هم امکان رزرو یک هتل چند ستاره را دارید و هم اقامت در یک خانه روستایی و هم اقامت در یک بوم گردی را خواهید داشت.
منظور ما از هتل‌ها و خانه های روستایی تا حد زیادی روشن است. اما در این مقاله می‌خواهیم شما را با بوم گردی ها و امکانات و شیوه استفاده از آن ها را برایتان شرح دهیم.
تفاوت بوم گردی با دیگر انواع گردشگری
در این بخش به بررسی مهمترین تفاوت های بومگردی و دیگر انواع گردشگری می پردازیم:
نگاه و شیوه سفر
بوم گردی بر پایه احترام به طبیعت و فرهنگ بومی است و بیشتر به تجربه گر بودن مسافر توجه دارد، در حالی که گردشگری معمولی بیشتر بر تفریح و بازدید های توریستی متمرکز است. در بوم گردی اقامت در خانه های سنتی و ارتباط با مردم محلی رایج است، ولی در سفرهای معمولی، اقامت در هتل ها و استفاده از خدمات استاندارد متداول است. همچنین گردشگر بوم گرد عمداً به دنبال تأثیر مثبت بر جامعه میزبان است. در مقابل، در گردشگری رایج، تمرکز اصلی بر مصرف خدمات و راحتی است.
تأثیر بر محیط و جامعه
بوم گردی با رویکردی مسئولانه سعی می کند کمترین آسیب را به طبیعت وارد کند و در عوض بیشترین سود را به جوامع محلی برساند. استفاده بهینه از منابع طبیعی، کاهش زباله و مشارکت در حفظ فرهنگ بومی از اصول این سبک سفر است. اما در گردشگری انبوه، معمولاً اثرات منفی زیست محیطی و فرهنگی بیشتر دیده می شود.
برای مطالعه بیشتر: جاهای دیدنی رودبار
مزایا بومگردی چیست؟
اصلی ترین مزایا بومگردی به شرح زیر می باشد:
- حفظ و احیای محیط زیست طبیعی
- تقویت اقتصاد محلی از طریق ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم
- توسعه پایدار جوامع روستایی و عشایری
- کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها
- افزایش آگاهی عمومی نسبت به مسائل محیط زیستی
- ترویج سبک زندگی ساده و کم هزینه
- حفظ معماری سنتی و فرهنگ بومی
- تقویت ارتباط بین گردشگران و جوامع میزبان
تاثیر بوم گردی بر محیط زیست
یکی دیگر از مهمترین دستاوردهای بومگردی نوع تاثیرشان بر محیط زیست است. از آن جایی که بومگردها منطبق بر معماری سنتی منطقه ساخته می‌شوند با داشتن کمترین تاثیر مخرب زیست محیطی کاملا در راستای رابطه صحیح با طبیعت ساخته می‌شوند. و به نوعی بخشی از بافت طبیعی منطقه به حساب می‌آیند.
معمولا بومگردها با توجه به پنانسیل‌های موجود در اطرافشان خدمات دیگری به جز اسکان نیز به مسافران ارائه می‌کنند. یکی از این خدمات نوع غذایی است که سرو می‌کنند. در این اقامتگاه‌ها اصولا خبری از بشقاب های رنگین انواع کباب ها و غذاهای بین المللی خبری نیست و انواع غذاهای سنتی و قدیمی توسط چند تن از بومیان که اکثرا از بانوان آن سرزمین هستند برای مسافرها سرو می‌شود.
یکی دیگر از خدمات هم که با توجه به نوع جغرافیای بوم گرد ارائه می‌شود، استفاده از حیوانات اهلی موجود در آن منطقه است. به طور مثال در اقامتگاه‌های بوم گردی مناطق کویری و بیابانی شتر سواری یکی از تفریحات محبوب مسافران است و اسب سواری در جنگل و ساحل از تفریحات مورد استقبال مسافر ها در مناطق شمالی کشور است. همچنین نجوم و رصد آسمان شب یکی دیگر از امکاناتی است که اقامت گاه‌های بوم گردی مناطق جنوبی کشور به مشتریانشان ارائه می کنند و شبی خاطره انگیز را برایشان رقم می‌زنند.
اقامتگاه بومگردی برای چه کسانی مناسب است؟
اقامت در اقامتگاه های بوم گردی برای افرادی مناسب است که به طبیعت، فرهنگ بومی و تجربه های اصیل علاقه مند هستند. کسانی که از زندگی شهری و شلوغی فاصله می گیرند و در جست و جوی آرامش در دل طبیعت هستند، می توانند از این نوع اقامت بهره مند شوند. گردشگران علاقه مند به سبک زندگی سنتی، غذاهای محلی و تعامل با مردم بومی نیز معمولاً بوم گردی را انتخاب می کنند. خانواده ها، دانشجویان، پژوهشگران و حتی توریست های خارجی که به دنبال شناخت واقعی تری از فرهنگ ایران هستند، می توانند اقامت در فضاهای بوم گردی را تجربه ای ارزشمند بدانند.
برای مطالعه بیشتر: بهترین اقامتگاه کویر مصر
نحوه رزرو اقامتگاه های بومگردی
در پایان، اگر شما هم مشتاق تجربه ای متفاوت، آرامش بخش و نزدیک به طبیعت هستید، اقامت در یک اقامتگاه بومگردی می تواند بهترین انتخاب باشد. تصور کنید صبح با صدای پرندگان بیدار می شوید، صبحانه ای محلی با نان داغ تنوری میل می کنید و روزتان را در دل طبیعت یا با مردم مهربان و مهمان نواز یک روستا می گذرانید. این فقط یک سفر نیست؛ یک سبک زندگی ساده، اصیل و الهام بخش است که تا مدت ها در ذهن شما می ماند.
برای رزرو اقامتگاه های بوم گردی، نیازی نیست وقت زیادی صرف جست و جو و هماهنگی کنید. با استفاده از تخفیفان، می توانید مجموعه ای متنوع از اقامتگاه های بومی در سراسر ایران را مشاهده و تنها با چند کلیک رزرو کنید. خبر خوب این است که تخفیفان با همکاری سایت شب، کد های تخفیف ویژه ای برای رزرو اقامتگاه ارائه می دهد تا شما با هزینه ای کمتر، تجربه ای دلپذیر تر داشته باشید.
اگر قصد سفر دارید، همین حالا به سایت شب مراجعه نموده و بعد انتخاب اقامتگاه مورد نظرتان، با وارد کردن کد تخفیف شب، از تخفیف های جذاب استفاده کنید.
سوالات متداول
بوم گردی چه تفاوتی با گردشگری معمولی دارد؟
بوم گردی بر پایه احترام به محیط زیست و فرهنگ بومی شکل گرفته، در حالی که گردشگری معمولی بیشتر بر تفریح و بازدید از جاذبه ها تمرکز دارد. در بوم گردی، مسافر به جای اقامت در هتل های لوکس، در خانه های محلی یا اقامتگاه های سنتی سکونت دارد، غذای محلی می خورد و با سبک زندگی مردم منطقه آشنا می‌شود.
آیا اقامت در بوم گردی برای کودکان و سالمندان مناسب است؟
بله، بسیاری از اقامتگاه های بوم گردی شرایطی کاملاً امن، تمیز و مناسب برای خانواده ها با کودکان یا سالمندان فراهم کرده اند. البته پیش از رزرو بهتر است امکانات اقامتگاه (مانند دسترسی آسان، سرویس بهداشتی فرنگی، تخت راحت و تغذیه مناسب) بررسی شود تا اقامت بدون مشکل و لذت بخش باشد.
مطالب مرتبط
جدیدترین پست ها
بوم گردی چیست | هدف اصلی | تفاوت آن با دیگر انواع گردشگری
بوم گردی تعریف جدیدی از سفر است. تصویری که ما در گذشته از سفر و سیاحت می شناختیم به کل این روزها دگرگون شده است و بسیاری…
