طبیعت گردی چیست | فواید طبیعت گردی و تفاوت آن با اکوتوریسم

تور طبیعت گردی این روزها بسیار پرطرفدار شده. بسیاری از آژانس ‌های مسافرتی اقدام به برگزاری تور طبیعت گردی می ‌کنند. اما دلیل این همه محبوبیت چیست؟ چرا ارتباط با طبیعت و زندگی بیرون از شهر تا این حد دلچسب و مهم شده است؟ با ما همراه شوید تا توضیح دهیم چرا باید گاهی اوقات به دامان طبیعت پناه برد و چرا باید با تورهای طبیعت گردی همراه شد.

طبیعت گردی چیست؟

طبیعت گردی یا همان اکوتوریسم نوعی از گردشگری است. در طبیعت گردی، گردشگران به دامان طبیعت می‌روند و به تماشای مناظر بی‌نظیر، گونه‌های گیاهی و جانوری می‌پردازند. این نکته را فراموش نکنید که صرفا دیدار از محیط زیست و مناظر طبیعی مطرح نیست. آموزش و سودرسانی به جوامع محلی هم بسیار واجب است.

انجمن بین المللی اوکوتوریسم، تعریف طبیعت گردی را اینگونه بیان می‌کند: «بوم گردشگری سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که در آن به حفظ محیط زیست و رفاه مردم محلی تأکید شود.»

علاوه بر این‌ها طبیعت گردی نوعی ورزش هم هست. ورزشی سالم، پرنشاط و البته انسان ساز که از دوران قدیم هم مورد توجه بسیار بوده. عشق به ماجراجویی و تماشای طبیعت شگفت انگیز همواره شما را وادار به دیدن طبیعت و دیدن جاذبه‌های شگفت انگیز آن می‌کند.

انواع طبیعت گردی

در این بخش به سراغ معرفی انواع طبیعت گردی می رویم:

اکوتوریسم یا بوم گردی

در این سبک، گردشگر با هدف شناخت عمیق تر طبیعت و رعایت اصول حفاظت از محیط وارد سفر می شود. در بوم گردی، تاکید اصلی بر کم کردن اثرات مخرب انسانی و افزایش آگاهی درباره ارزش اکوسیستم هاست. اقامت در اقامتگاه های محلی، همراهی با راهنمایان آموزش دیده و حمایت از جوامع بومی از نشانه های اصلی این نوع طبیعت گردی است. این مدل برای افرادی مناسب است که علاوه بر تفریح، دوست دارند نقش مثبتی در حفظ محیط طبیعی داشته باشند.

طبیعت گردی ماجراجویانه

این نوع برای کسانی است که به دنبال تحرک، هیجان و تجربه های پرتنش هستند. فعالیت هایی مثل کوهنوردی در جاهای دیدنی ارومیه، صعودهای فنی، صخره نوردی، قایق رانی، غارنوردی یا کمپینگ در مناطق دورافتاده در این دسته جای میگیرند. مهم ترین ویژگی این سبک، نیاز به آمادگی جسمانی، مهارت و رعایت دقیق اصول ایمنی است.

طبیعت گردی اقلیمی

این نوع طبیعت گردی بر پایه تجربه شرایط متفاوت آب و هوایی شکل می گیرد. سفر به جاهای دیدنی انزلی برای فرار از گرمای تابستان، تجربه مناطق کوهستانی سرد در زمستان یا بازدید از مناطق معتدل در فصل بهار نمونه ای از این مدل است. در طبیعت گردی اقلیمی، هدف اصلی ایجاد تعادل روحی و فیزیکی از طریق قرار گرفتن در هوای سالم و مناظر طبیعی متناسب با فصل است. به همین دلیل، این سبک گزینه مناسبی برای سفرهای خانوادگی و سفرهای آرامش محور محسوب میشود.

طبیعت گردی جنگلی

جنگل ها به دلیل تنوع زیستی، آرامش بصری و هوای پاک، یکی از محبوب ترین مقاصد طبیعت گردی هستند. پیاده روی در مسیرهای جنگلی، تماشای پرندگان، عکاسی از مناظر طبیعی و کمپینگ سبک در سایه درختان از فعالیت های رایج این مدل است. طبیعت گردی جنگلی برای همه گروه های سنی مناسب است و امکان تماس مستقیم با پوشش گیاهی و جانوری منطقه را فراهم میکند.

بیابان گردی یا کویرنوردی

کویر تجربه ای متفاوت از طبیعت ارائه میدهد؛ سکوت عمیق، آسمان فوق العاده پرستاره، رمل های نرم و چشم اندازهای بی نهایت بخشی از ویژگی های این محیط است. بیابان گردی میتواند هم آرامش بخش باشد و هم جنبه ماجراجویانه داشته باشد. سافاری، پیاده روی روی رمل ها، عکاسی شبانه و شناخت پوشش گیاهی خاص کویر از فعالیت های این سبک است. البته این نوع طبیعت گردی نیاز به تجهیزات مناسب و رعایت اصول ایمنی بیشتری دارد.

طبیعت گردی آبی

این سبک بر محور منابع آب شکل می گیرد و شامل بازدید از رودخانه ها، چشمه ها، دریاچه ها، تالاب ها و آبشارهاست. طبیعت گردی آبی ترکیبی از آرامش، زیبایی بصری و تجربه های درمانی است؛ مثلا استفاده از آب گرم های معدنی یا شنا در رودخانه های طبیعی.

طبیعت گردی روستایی

در این سبک، گردشگر به مناطق روستایی سفر می کند تا سبک زندگی سنتی، فرهنگ محلی، غذاهای بومی و فعالیت های کشاورزی را از نزدیک تجربه کند. اقامت در خانه های محلی و تعامل با ساکنان روستا بخش مهمی از این تجربه است. علاوه بر لذت سفر، این نوع گردشگری به رونق اقتصادی روستاها و حفظ فرهنگ اصیل ایرانی کمک می کند

چرا طبیعت گردی را انتخاب کنیم؟

گاهی اوقات شما گلدانی را در خانه یا محل کارتان قرار می‌دهید. به آن گلدان می‌رسید و از دیدنش لذت می‌برید. این کار کمترین نیاز ما انسان‌ها به طبیعت است. ارتباط با طبیعت یکی از نیاز‌های مهم  در زندگی است. زندگی ما از ابتدا به طبیعت وابسته بوده و خواهد بود. در کنار زندگی ماشینی و پرهیاهوی مدرن امروزی، تنها آغوش طبیعت است که می‌تواند شما را به آرامش حقیقی برساند.

لذت دیدن جاده‌های زیبا، کشف و دیدن مناطق بکر و دست نخورده، تماشای دریاچه‌های کوچک، تماشای غروب آفتاب و کمپ در مناطق سرسبز و خوش آب و هوا. این‌ها تنها بخشی از ویژگی‌های طبیعت گردی است. سفر به طبیعت برای ما انسان‌هایی که در جوامع بزرگ و مدرن شهری، رشد یافته‌ایم بسیار واجب است. شما هر چه بیشتر از طبیعت دور باشید، بیشتر دچار مشکلات جسمی، روحی و روانی می‌شوید.

ما زمانی که از طبیعت دور می‌شویم، رنج می‌بریم. بوییدن عطر گل‌ها و گیاهان، گوش دادن به نغمه‌های طبیعت و لمس سختی و استواری سنگ‌ها و صخره‌ها از جمله کارهایی است که پنجره‌ای جدید  و خاص از زیبایی‌های زندگی را برای ما می‌گشاید. آشنایی با سادگی و بی‌پیرایگی مردم روستا هاو عشایر و نحوه اتراق و امرار معاش آن‌ها، نزدیکی با فرهنگ اقوام گوناگون ایران‌زمنی، سرشار شدن از انرژی و نزدیکی به خویشتن خویش، از دیگر مواهب منحصر به فردی است که طبیعت گردی با خود به همراه می‌آورد.

فواید طبیعت گردی

در این بخش قصد داریم شما را باید فواید طبیعت گردی آشنا کنیم:

کاهش استرس و بهبود سلامت روان

طبیعت گردی باعث کاهش سطح هورمون‌ های استرس مانند کورتیزول می ‌شود و به افراد کمک می ‌کند آرامش بیشتری پیدا کنند. بودن در طبیعت، مشاهده مناظر زیبا و شنیدن صدای پرندگان و جریان آب، باعث بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب می ‌شود.

تقویت سیستم ایمنی بدن

تماس با طبیعت و تنفس هوای پاک باعث افزایش فعالیت سلول‌ های ایمنی بدن می ‌شود. مطالعات نشان داده ‌اند که حضور در فضای باز و پوشش گیاهی متنوع می‌ تواند مقاومت بدن در برابر بیماری ‌ها را افزایش دهد.

برای مطالعه بیشتر: کفش طبیعت گردی چیست

افزایش فعالیت بدنی و بهبود سلامت جسمی

طبیعت گردی معمولاً شامل پیاده ‌روی، کوهنوردی و سایر فعالیت ‌های جسمی است که به تقویت عضلات، بهبود گردش خون و سلامت قلب کمک می ‌کند. این فعالیت‌ ها باعث کاهش خطر بیماری‌ های مزمن مانند چاقی، دیابت و بیماری ‌های قلبی می‌ شود.

تقویت خلاقیت و تمرکز

محیط‌ های طبیعی باعث کاهش خستگی ذهنی می‌ شوند و به افزایش تمرکز و خلاقیت کمک می ‌کنند. پژوهش‌ ها نشان داده‌ اند که گذراندن زمان در طبیعت می ‌تواند توانایی حل مسائل و تفکر خلاقانه را بهبود بخشد.

ارتباط اجتماعی و بهبود روابط انسانی

طبیعت گردی اغلب به صورت گروهی انجام می ‌شود و فرصتی برای تعامل، همکاری و بهبود روابط بین افراد فراهم می ‌کند. این فعالیت ‌ها باعث افزایش حس همبستگی و کاهش تنهایی می‌ شوند.

تفاوت اکوتوریسم و طبیعت گردی

اکوتوریسم به نوع خاصی از گردشگری پایدار گفته می ‌شود که با هدف حفظ محیط زیست و حمایت از جوامع محلی انجام می ‌گیرد. در اکوتوریسم، رعایت اصول حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگ بومی بسیار اهمیت دارد و فعالیت ‌ها طوری برنامه ‌ریزی می ‌شوند که کمترین آسیب را به محیط وارد کنند.

در مقابل، طبیعت گردی یک مفهوم گسترده ‌تر است و شامل هر گونه بازدید و گشت و گذار در محیط ‌های طبیعی می ‌شود، بدون الزام به رعایت اصول خاص حفاظت محیط زیست یا پایدار بودن. طبیعت گردی ممکن است صرفاً برای تفریح یا فرار از زندگی شهری انجام شود، اما اکوتوریسم بیشتر به جنبه‌ های آموزش و حفاظت نیز توجه دارد.

نکاتی که در هنگام طبیعت گردی باید رعایت کنید

طبیعت گردی و همراه شدن با تورهای آن فرهنگ و شرایط خاصی را دارد. این سفر‌ها با سفرهای معمولی به مکان‌های توریستی، تاریخی و… تفاوت‌های زیادی دارد. در طبیعت گردی خبری از هتل‌های پنج ستاره و امکانات آنچنانی نیست.

سفر شما از خانه شروع می‌شود، زمانی که طبیعت گرد در حال انتخاب وسایل مورد نیاز برای سفر است. شما باید با یک کوله سبک که به کوله طبیعت گردی معروف است، به دامان طبیعت بروید. سعی کنید لباس‌های سبک و آستین بلند بپوشید که رنگی متناسب با طبیعت دارند و زود هم خشک می‌شوند. لباس‌هایتان را مناسب فصل انتخاب کنید و از پوشیدن لباس‌های پر زرق و برق که باعث جلب توجه مردم محلی می‌شود، خودداری کنید.

شما در طبیعت گردی نیازی به وسایل سنگین الکترونیکی ندارید. همراه داشتن یک گوشی موبایل، پاور بانک و اسپیکر کوچک قابل حمل کافی است. اگر قصد کمپ دارید، یک چادر و ملحفه سبک همراه خود داشته باشید. حتما، مواد دفع کننده حشرات، ضد آفتاب تهیه شده از مواد طبیعی، کیف کمک‌های اولیه، عینک آفتابی، لیوان، چاقوی جیبی چند کاره که معمولا به همراه قاشق و چنگال است، مسواک، چراغ قوه، کلاه آفتابی، و ژل ضدعفونی کننده برای استفاده بعد از دستشویی را حتما همراه خود داشته باشید.

تورهای طبیعت گردی معمولا جزو تور های یک روزه هستند. تور یک روزه هزینه و زمان کمتری دارد. فقط کافی است تا یک روز از آخر هفته خود را به این تورهای اختصاص دهید.

چرا تور طبیعت گردی را انتخاب کنیم؟

تورهای طبیعت گردی معمولا جزو تور های یک روزه هستند. تور یک روزه هزینه و زمان کمتری دارد. فقط کافی است تا یک روز از آخر هفته خود را به این تورهای اختصاص دهید. این روزها تور طبیعت گردی با استقبال زیادی همراه شده. تور شمال با مقاصد گوناگون از جمله محبوب‌ترین تورهای طبیعت گردی است. تورهای دیگر هم مثل تور کویر گردی، تور نمک آبرود، تور ماسوله، تور فیلبند و… از جمله مقاصد محبوب گردشگران است.

سوالات متداول

آیا طبیعت گردی برای همه افراد مناسب است؟

بله، طبیعت گردی می ‌تواند برای اکثر افراد مناسب باشد، اما بهتر است افراد دارای مشکلات قلبی یا جسمی قبل از شرکت در فعالیت ‌های سنگین مانند کوهنوردی با پزشک مشورت کنند.

بهترین زمان برای طبیعت گردی چه زمانی است؟

بهترین زمان طبیعت گردی بستگی به منطقه و شرایط آب و هوایی دارد، اما معمولاً فصل ‌های بهار و پاییز با دمای معتدل و هوای پاک بهترین زمان ‌ها برای طبیعت گردی محسوب می ‌شوند.