سفری به تاریخچه پیتزا: از قرون وسطی تا شهرت جهانی

داستان پیتزا طولانی است. از یونانی‌ها تا مصری‌ها، از ایرانی‌ها تا هندی‌ها، شکل‌های مختلفی از انواع پیتزا در طول تاریخ وجود داشته است. نان‌های مسطح در گذشته همگی مدل‌های اولیه هستند که می‌توان آن‌ها را پسرعموهای پیتزای مدرن در نظر گرفت، اما درباره اینکه کدام اولین است و اینکه آیا اصلاً می‌توان آن‌ها را پیش ساز پیتزا دانست، اتفاق نظر وجود ندارد.

در حقیقت، پیتزا احتمالاً چندین دهه پس از معرفی اولین گوجه فرنگی به اروپا در ناپل ایتالیا متولد شد. حداقل، این احتمالا اولین استفاده از کلمه ‘پیتزا’ بود. در ابتدا غذای مردم فقیر بود، پیتزای اصلی ناپل در خیابان‌ها با طیف متنوعی از تاپینگ‌ها فروخته می‌شد. اولین رستوران ایتالیایی پیتزا، Antica Pizzeria Port’Alba، پخت پیتزا را در سال ۱۷۳۸ آغاز کرد، زیرا محبوبیت این غذا به ویژه در میان گردشگرانی که از ناپل بازدید می‌کردند، افزایش یافت.

سپس، در سال ۱۸۸۹، زمانی که پیتزاساز رافائله اسپوزیتو، پیتزا مارگریتا را برای همسر ملکه ایتالیا، مارگریتای ساووی، درست کرد، پیتزای مدرن متولد شد. این پیتزا فقط حاوی گوجه فرنگی، موزارلا و ریحان بود تا رنگ پرچم ایتالیا را نشان دهد.

در ادامه این مطلب از بلاگ تخفیفان به بررسی تاریخچه پیتزا می‌پردازیم، اگرشما هم از عاشقان پیتزا و خوردن آن در بهترین رستوران های تهران هستید تا انتها با ما همراه شوید.

اولین پیتزا کجا درست شد؟

اگرچه اکثر مردم وقتی به اولین پیتزای تاریخ فکر می‌کنند به ایتالیا اشاره می‌کنند، مورخان معتقدند که این غذا تاریخچه طولانی تری دارد، البته به شرطی که پیتزا را به طور کلی تعریف کنید. به عنوان مثال، نان مسطح را در نظر بگیرید.

یونانیان باستان، رومی‌ها و مصری‌ها این نان را با روغن‌ها و گیاهان مختلف می‌خوردند. حتی در قرن ششم قبل از میلاد، ایرانی‌ها نان‌های مسطح پوشیده از پنیر و خرما می‌پختند، رویه‌های پیتزا که می‌توانستند در خانه‌های خود در یک پیتزافروشی صنعتی مدرن باشند. اما پیتزا به شکل امروزی، به عنوان نوعی نان تخت شروع شد که در بخش‌های فقیرنشین ناپل ایتالیا رایج بود.

پیتزا در چه زمانی اختراع شد؟

مورخان تاریخ دقیقی را برای اختراع پیتزا مشخص نکرده‌اند، اما توانسته‌اند تاریخ آن را تا حدی محدود کنند. گوجه‌فرنگی‌ها از غرب منشأ گرفتند، اما تا حدود سال‌های ۱۵۰۰ به اروپا راه پیدا نکردند (در ابتدا به دلیل سمی بودن آن‌ها مورد استقبال قرار نگرفتند)، بنابراین پیتزا تا آن زمان نمی‌توانست وجود داشته باشد.

کتابی از سال ۱۷۹۹ تولد پیتزا را حتی بیشتر محدود می‌کند: پیتزا را به عنوان خمیری با سس گوجه فرنگی و پنیر توصیف می‌کند، بنابراین می‌دانیم که حداقل تا آن زمان اختراع شده است.

و به لطف یک سرشماری ایتالیایی که در اواخر دهه ۱۷۰۰ انجام شد، که تعداد انگشت شماری از مردم را به عنوان پیزولا (پیتزاسازان) در ناپل ذکر کرد، می‌دانیم که این غذا به اندازه کافی شناخته شده بود که باعث ایجاد یک حرفه شد.

تاریخچه پیتزا مارگاریتا

مانند بسیاری از بزرگ‌ترین داستان های منشا، اختراع این پیتزا کمی مبهم است. یک نسخه از داستان ادعا می‌کند که غذای مورد علاقه ما در شب جمعه زمانی اختراع شد که پادشاه و ملکه ایتالیا در سال ۱۸۸۹ از ناپل بازدید کردند. پادشاه آینده در تلاش برای اینکه نوعی ‘ملکه مردمی’ باشد، اصرار داشت. در مورد غذا خوردن همان چیزی که مردم عادی می‌خوردند و این به معنای پیتزا بود: غذای فقرا.

مارگریتای ساووی، پیتزاساز برجسته در ناپل، رافائل اسپوزیتو را احضار کرد و چندین پای او را امتحان کرد. یکی با سیر، دیگری پر از آنچوی و دیگری با سس گوجه فرنگی پوشانده شده و روی آن پنیر موزارلا و ریحان پاشیده شده است. پیتزای آخر (که به راحتی رنگ پرچم ایتالیا را داشت) مورد علاقه او بود، بنابراین اسپوزیتو آن را به نام ملکه آینده خود ‘پیتزا مارگریتا’ نامید.

البته برخی از این جزئیات را نمی‌توان تأیید کرد و نسخه‌های دیگر بیان می‌کنند که مارگریتا قبلاً ملکه بوده و پیتزا را امتحان کرده است زیرا از غذاهای فرانسوی در دربار حوصله‌اش سر رفته بود. به نظر می‌رسد داستان قبلی کمی بیش از حد خوب به نظر می‌رسد که واقعیت داشته باشد، اما این مؤسسه (که امروزه به نام پیتزای برندی شناخته می‌شود) همچنان دارای پلاکی است که آن را زادگاه پیتزا مارگریتا می‌داند.

چه کسی پیتزا پپرونی را اختراع کرد؟

برخلاف خاستگاه پیتزا که می‌توان آن را به ناپل دانست، منشا پیتزا پپرونی نمی‌تواند دورتر از ایتالیا باشد. در واقع، ایتالیایی‌ها روی فلفل دلمه‌ای حساس هستند که هرگز آن را به عنوان تاپینگ در این کشور نخواهید یافت.

مایکل هارلن ترکل، مجری پادکست پیتزا مدرنیستی، می گوید که خانواده Ezzo در سال ۱۹۰۶ شروع به ساخت سوسیس در کاناستوتا، نیویورک کردند و شاید اولین نفری بود که آن را به صورت خرد شده به فروش رساند. اما مورخان مواد غذایی معتقدند تا دهه ۱۹۵۰، زمانی که یک پیتزا فروشی در نیوهون پپرونی روی پای قرار داد، سوسیس تند تبدیل به رویه پیتزا شد.

ترکل می گوید: «در دهه ۱۹۸۰، Ezzo [شرکت سوسیس] شروع به ساخت پپرونی برای زنجیره کوچکی به نام دومینو کرد. رشد سریع پیتزای دومینو، همراه با محبوبیت کارتون Teenage Mutant Ninja Turtles، پپرونی را به‌عنوان یک تاپینگ پیتزا مورد علاقه قرار داد. به گفته ترکل، برخی از آمارها نشان می‌دهد که این روزها از فلفل قرمز به عنوان رویه ۵۰ درصد از پیتزاها در سراسر آمریکا استفاده می‌شود.

اولین پیتزا در ایران

اولین پیتزا در ایران به اوایل دهه ۴۰ برمی‌گردد. در این دهه پیتزا داوود در خیابان نوفل لوشاتو افتتاح شد. این رستوران قدیمی و کوچک هنوز فعالیت دارد و به همان شیوه سابق مشغول پخت پیتزاهای خوشمزه است.

سخن پایانی

مهم نیست که وفاداری شما به پیتزا کجاست، پیتزا یکی از پرمصرف‌ترین وعده های غذایی در سراسر جهان است و تجهیزات مورد استفاده برای درست کردن پیتزا به اندازه مواد تشکیل دهنده به کار رفته در پخت با کیفیت تاثیر دارد.

مطالب مرتبط:

انواع پیتزا: کدام پیتزا در ایران از همه معروف‌تر است؟

پیتزا آمریکایی و ایتالیایی چه تفاوتی دارند و با ۹ پیتزا معروف آمریکایی آشنا شوید

سوشی چیست؟