جاهای دیدنی شیراز: معرفی بهترین مقاصد تاریخی و گردشگری

شیراز، جواهری در دل گنجینه تاریخ و فرهنگ ایران، شهری است با سرزندگی هنر، ادب و معماری که همیشه مقصدی برای گردشگران از سراسر جهان بوده است. این شهر که از گذشته‌های دور چشم اندازهایی از امپراتوری‌های باستانی چون ایران زمین را در خود جای داده، همچنان در دل هر سنگ و کاشی، داستان‌های بزرگی از فرهنگ و هنر ایرانی را نگه می‌دارد و شما را به گشت‌وگذار در جاهای دیدنی شیراز دعوت می‌کند.

شیراز با باغ‌های سرسبز و رنگارنگش، نقشی پر از زیبایی در ذهن هر کسی به خصوص عاشقان فرهنگ ایرانی دارد. هر  قدمی در این شهر، شما را به دنیایی از اشعار همچون سعدی و حافظ می‌برد، جایی که هر کدام از شعرهایشان یک معنای عمیق و پر ارزش دارد.

در این مقاله، ما قصد داریم جاهای دیدنی شیراز را بازگو کنیم؛ از بازارهای شلوغ و پرانرژی تا معماری فرهنگی و تاریخی که در هر کوچه و کوی این شهر دیده می‌شود. تا انتها با بلاگ تخفیفان همراه شوید.

جاهای دیدنی شیراز

 شیراز، شهری است که به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم ایران شناخته می‌شود. این شهر پر از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی است که هر ساله هزاران گردشگر از سراسر جهان را جذب می‌کند. در زیر، به برخی از معروف‌ترین جاهای دیدنی شیراز اشاره می‌کنیم.

مسجد نصیرالملک

مسجد نصیرالملک یکی از بهترین مکان‌های تاریخی شیراز است. این مسجد به لطف شیشه های رنگی درخشان، صدها کاشی نقاشی شده روی سقف، و فرش های ایرانی که کف را پوشانده، از هر جهت رنگین‌کمانی درخشان است.

حیاط پر از گل با حوضی مستطیل شکل در وسط مسجد دیده می‌شود. طاق‌های متعدد نمای بیرونی بنا را تزئین کرده است که ظرافت  نور شیشه‌‌های رنگی را افزایش می‌دهد.
سلسله قاجار که از سال ۱۱۶۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران حکومت می‌کردند، بین سال‌های ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷مسجد نصیرالملک را ساختند. به دلیل وجود کاشی‌های صورتی رنگ که سقف را می‌پوشاند، آن را «مسجد صورتی» نامیده‌اند. صبح زود زمان ایده‌آل برای بازدید است زیرا خورشید منعکس‌کننده طرح‌های شیشه‌ای رنگی کف مسجد است.

آرامگاه حافظ

حافظ که اغلب با نام خواجه شمس‌الدین محمد شیرازی از او یاد می‌شود، از نویسندگان مشهور شعر فارسی بود. در سال ۷۲۶ هجری قمری در شیراز به دنیا آمد. حافظ زمان زیادی را صرف تفکر کلامی کرد و قرآن را با استفاده از چهارده روایت متمایز حفظ کرد. او بسیار تحت تأثیر آرمان‌های فیلسوف، شاعر و سخنور مشهور آلمانی «گوته» بود که دربار شرقی خود را به افتخار او تأسیس کرد.

 انواع قصیده و مثنوی، غزل و رباعیات از آثار شعری وی است. در سال ۱۹۲ هجری قمری در شیراز چشم از جهان فروبست. آرامگاه او در شیراز در میان علما و علاقه مندان ادبیات و شعر فارسی جایگاهی قابل احترام است و یکی از بهترین جاهای دیدنی شیراز نیز به شمار می‌رود.

گروهی از مقبره‌ها به نام حافظیه در جنوب دروازه قرآن و شمال شیراز قرار دارد. این مجموعه از آنجایی که مقبره حافظ شیرازی در آن قرار دارد به این نام معروف است. مقبره حافظ در زمان سلسله زندیه ساخته شده و طرح فعلی آن به بازسازی آن در سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد.

باغ ارم

شمال غربی شیراز جایی است که باغ ارم شیراز، یک باغ تاریخی باشکوه و یک مکان تاریخی بزرگ شیراز را می‌بینید. این باغ تاریخی خاصی است که در سی و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۱ در فهرست میراث جهانی قرار گرفت. باغ ارم دارای باغ‌های گل خیره کننده و آثار هنری-تاریخی است.

در میان دیگر درختان سرو این باغ، سرو بلندی وجود دارد که از فاصله دور دیده می‌شود. این درخت به دلیل ویژگی‌های غیرعادی (سرو زیبا) به سرو ناز معروف است. مورخان قدمت این سرو را ۱۰۰۰ سال تخمین زده‌اند.

عمارت داخل باغ در زمان قاجار ساخته شده است و این بنای خاص برخی از جذاب‌ترین کاشی‌کاری‌های آن دوره را در قسمت جلویی ایوان مرکزی و اطراف آن به نمایش می‌گذارد.

بازار وکیل

یکی از شناخته شده ترین بازارهای سنتی و قدیمی ایران، بازار وکیل در شهر شیراز است. این بازار یکی از بزرگترین اماکن تاریخی شیراز است که کریم خان زند (۱۷۵۸-۱۷۷۹) آن را ساخته است و در حال حاضر در قلب شیراز (شرق میدان شهدا) قرار دارد. علاوه بر بازار، مکان‌های تاریخی دیگری از جمله مسجد قدیمی و آبگرم وکیل نیز وجود دارد.

بازار وکیل به شکل علامت جمع (+) ساخته شده که در شمال، جنوب، شرق و غرب بال دارد. گذرگاه آنها دارای یک چهار راه طولانی و عریض با چهار در بزرگ است که در شب برای تضمین امنیت بازار قفل می‌شوند. شماره ثبت این اثر ۹۲۴ است و در ۱۷ تیر ۱۳۵۱ به عنوان اثر ملی ایران شناخته شد

نارنجستان قوام

یکی دیگر از جاهای دیدنی شیراز، نارجستان قوام است. بنای اصلی این باغ ایرانی کلاسیک که در ضلع شمالی پارک قرار دارد و دارای یک فواره در مرکز آن است، بین سال‌های ۱۸۷۹ تا ۱۸۸۶ میلادی ساخته شده است. میرزا ابراهیم‌خان از نوادگان خاندان قوام که اصالتاً قزوینی بود، به عنوان یکی از اهالی شهر قزوین شناخته می‌شود. ساخت باغ نارنجستان قوام شیراز را بر عهده داشت.

این خانه نمونه‌ای از خانه‌هایی بود که در قرن نوزدهم برای خانواده‌های طبقه بالا ساخته شد. خانه قوام السلطنه در شیراز در زمان سلطنت پهلوی دوم به عنوان دفتر اصلی مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی بود.

این سازه به دلیل معماری متمایز، آجرکاری و چهارچوب‌های کاشی کاری، کنده‌کاری‌ها، نجاری، آینه کاری، شیشه، گچ بری، نقاشی و سایر تزیینات در شیراز متمایز بود. بازدیدکنندگان از این عمارت فرصت نادری برای تماشای میراث معماری شیراز دارند.

مسجد وکیل

مسجد وکیل شیراز مسجدی است که درست روبروی ورودی بازار وکیل در غرب قرار دارد. این مسجد همچنین یکی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز است. این مسجد علیرغم اینکه بین سال‌های ۱۷۵۱ تا ۱۷۷۳ ساخته شد، در دوران زندیه، در قرن نوزدهم و در زمان قاجاریه مورد مرمت قرار گرفت.

کریم خان، موسس سلسله زند، خود را وکیل نامید که به زبان عربی «نایب السلطنه» است. مقر حکومت کریم خان در شیراز بود و وی به تعدادی از بناها از جمله این مسجد کمک مالی کرد. ۸۶۶۰ متر مربع مساحت مسجد وکیل است. در لبه های شمالی و جنوبی یک حیاط روباز بزرگ، به جای چهار ایوان معمولی، دو ایوان به چشم می‌خورد.

کاشی‌های هفت‌رنگی شیرازی، عنصری متمایز از هنر و صنعت شهر در نیمه‌ی دوم قرن هجدهم، برای تزیین ایوان‌ها و بارگاه‌ها استفاده شده است. مصلای شب آن (شبستان) که بیش از ۲۷۰۰ متر مربع وسعت دارد، دارای ۴۸ ستون یکپارچه با کنده کاری های مارپیچ است که هر کدام دارای تاجی برگی آکانتوس است. یکی از افتخارات دوران زندیه، منبر این تالار از یک قطعه سنگ مرمر سبز و یکپارچه ساخته شده و دارای ۱۴ پله است. دوران قاجار عمدتاً مسئول کاشی‌های زینتی و گل‌دار پر زرق و برق است.

سقف خانه با آینه کاری و شیشه کاری تزئین شده است، در حالی که روی دیوارها نقاشی‌هایی روی آن‌ها دیده می‌شود. یکی از اتاق‌ها دارای یک شومینه مرمری است و بالای آن تصویری است که صحنه ای از دوران شکوفایی امپراتوری ایران را نشان می‌دهد.

آرامگاه سعدی

در شهر شیراز بنای یادبود و مقبره‌ای به نام آرامگاه سعدی وجود دارد که به شاعر سعدی تقدیم شده است. در خانقاه محل فعلی، سعدی در پایان عمر به خاک سپرده شد. مقبره ای برای سعدی در قرن سیزدهم توسط شمس الدین جوینی ساخته شد.

در قرن هفدهم این مقبره ویران شد. آرامگاهی با دو طبقه از آجر و گچ و دو حجره در دو طرف در زمان کریم خان ساخته شد. بنای کنونی بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۲ بر اساس طرحی از محسن فروغی که متاثر از چهل ستون بوده و شامل جنبه‌های معماری سنتی و مدرن است، ساخته شده است.

گنبد آبی لاجوردی خیره کننده‌ای بر بالای بنای هشت ضلعی که محل تدفین است، قرار دارد و در داخل مقبره، کلماتی از شعر سعدی بر دیوارهای اطراف حک شده است. یک حوض زیبا در داخل حیاط مقبره، درست روبروی ورودی مقبره وجود دارد. مردم برای رسیدن به آرزوهایشان، سکه‌ در حوض می‌اندازند.

حمام وکیل

سالن مرکزی گنبدی شکل این حمام متعلق به دوران زند، دارای گچ بری‌های زیبا و ستون‌های آب نباتی است. این حمام در کنار مسجد وکیل قرار دارد. شکل اولیه خود را در نتیجه تغییراتی که در تاسیسات حمام عمومی ایجاد شده است از دست داده است. اگر قصد بازدید از بازار وکیل و این حمام را دارید، باید حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه وقت بگذارید. در این حمام، بناهایی وجود دارد که به شما نشان می‌دهد مردم در گذشته چگونه دوش می‌گرفتند، تجارت می‌کردند و به فعالیت‌های دیگر می پرداختند. پس حتما از این حمام که یکی از شگفت انگیزترین مکان‌های تاریخی شیراز محسوب می شود، دیدن کنید.

ارگ کریمخان

ارگ کریم خان که اغلب از آن به عنوان زندان کریم خان یاد می‌شود، در سال ۱۹۶۹ به درخواست کریم خان، بنیانگذار سلسله زندیه، در شیراز تأسیس شد. این بنا به عنوان یکی از دیدنی ترین آثار معماری دوره زندیه، سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.

ارگ کریمخان در مرکز شهر قرار دارد و به طور گسترده به عنوان یکی از بهترین جاهای دیدنی شیراز برای بازدید است. زمانی که کریم خان زند تصمیم گرفت شیراز را پایتخت ایران کند و این بنا را خانه خود کرد، با نام مستعار «ارگ کریمخان» مشهور شد. چهار دیوار خارجی فوق‌العاده بلند ارگ ۱۲ متر ارتفاع دارند و با برج‌های آجری مدور به ارتفاع ۱۴ متر با زاویه ۹۰ درجه به هم متصل شده‌اند.

ارگ زمانی که در دوران حکومت پهلوی به عنوان زندان مورد استفاده قرار می‌گرفت، آسیب‌هایی دید. این ارگ در سال ۱۳۵۰ در اختیار اداره فرهنگ و هنر موجود قرار گرفت. در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نظارت بر این بنای عظیم را بر عهده دارد.

دروازه قرآن

اولین باری که عدودالدوله ساختمان دروازه را می‌بیند. آن را بازسازی می‌کند و اتاق کوچکی در بالای آن می‌سازد که سلطان ابراهیم بن شاهرخ گورکانی نسخه‌های دست‌نویس قرآن را در آنجا نگهداری می‌کرد، زیرا در زمان سلسله زندیه آسیب‌های زیادی دیده بود. از این دو قرآن «حفده من» یاد شده است.

این دروازه در طول دوران قاجار در اثر زلزله‌های فراوان آسیب دید، اما محمد زکی خان نوری در نهایت آن را تعمیر کرد. این دو قرآن در سال ۱۹۳۷ از دروازه خارج شد و در موزه پارس شیراز به نمایش گذاشته شد. در سال ۱۹۴۹ طاق دروازه توسط تاجری به نام حسین ایگر (معروف به اعتماد التجار) بازسازی شد. دروازه‌ها در حال حاضر بخشی از یک پارک است که شهروندان شیرازی در آن به استراحت و پیک نیک می‌پردازند.

تخت جمشید

بر فراز قله شیب‌دار رحمت در دشت مرودشت، بقایای کاخ تخت جمشید قرار دارد. نام پارسا در ۷۰ مایلی شمال شرقی شیراز از واژه یونانی perses polis به معنای شهر ایرانی گرفته شده است و اشاره به شهر پارسا باستانی ایران دارد. داریوش کبیر که از ۵۲۲ تا ۴۸۶ پیش از میلاد حکومت کرد، کار ساخت این مکان را در سال ۵۱۸ قبل از میلاد آغاز کرد و تکمیل آن ۱۵۰ سال طول کشید. «شهر پارسیان» نام پارسا بر آن دلالت دارد. تخت جمشید یک میراث جهانی شناخته شده توسط یونسکو است.

راه پله دو رمپ ورودی مجموعه از ۱۱۰ پله کاملا عریض و کوتاه تشکیل شده است. دو مجسمه که یک گاو نر با سر و بال انسان را به تصویر می‌کشند، ورودی اصلی را نشان می‌دهند که اغلب به آن «دروازه بزرگ» می‌گویند، که در بالای پله‌ها قرار دارد. برای هر دو جهت خروجی وجود دارد: شرق و جنوب. خروجی یا دروازه جنوبی به کاخ آپادانا متصل می‌شود.

سخن پایانی

اگر از عاشقان گذشته و تاریخ ایران هستید، شیراز یکی از بهترین گزینه های شماست. چندین مکان تاریخی شیراز در داخل و خارج از شهر وجود دارد که می‌تواند از زیبایی و عمق میراث فرهنگی این شهر شما را شگفت‌زده می‌کند. پس چمدان خود را ببندید و به این شهر زیبا بروید تا جاهای دیدنی شیراز را ببینید و شکوه و زیبایی واقعی تاریخی را احساس کنید.

مطالب مرتبط:

باغ ارم شیراز و وصف بی‌مثالش!

جاهای دیدنی یزد؛ معرفی ۲۰ جاذبه تاریخی + آدرس

جاهای دیدنی اصفهان؛ خلاصه‌ای از بهترین مکان‌های تاریخی که باید ببینید